باملینا _ خدمات توریستی: آتشکده چهارقاپی یکی از آثار تاریخی و شگفت انگیز استان کرمانشاه است. این آتشکده یکی از آتشکده هایی است که دالان دایره ای داشت اما متاسفانه به دلیل گذشت زمان رواق آن فروریخته است اما آثاری از آن در برخی نقاط دیده می شود.
آتشکده چهارقاپی در حال حاضر یکی از جاذبه های گردشگری و دیدنی شهرستان قصرشیرین به شمار می رود که در روزهای مختلف سال به ویژه در ایام نوروز پذیرای گردشگران داخلی و خارجی زیادی است.
سیر تاریخی آتشکده چهارگاپی
در اواخر دوره ساسانی، در زمان خسرو پرویز، بناهایی از جمله عمارت خسرو و چهارتکی در غرب فلات ایران ساخته شد. این عمارت ها که برای شیرین همسر شاهنشاه ساخته شده بود به کاخ شیرین معروف شد.
نویسندگان دوره اسلامی بیشتر از عمارت خسرو یاد می کنند و اینکه هراکلیوس رومی در سال ۶۲۸ میلادی کاخ مذکور را ویران کرد.
ابودلف یکی از جغرافی دانان اوایل قرن چهارم میلادی قصرشیرین را زیبا توصیف کرده است. او می نویسد:
شهر ساختمان های بلند و عظیمی داشت. زیرا چشم انسان قادر به تعیین ارتفاع آن نیست و ذهن برای درک آن سردرگم است.
این بناها شامل ایوان ها و خلوتگاه های به هم پیوسته، انبارها، کاخ هایی با سقف های شیبدار، خیابان ها، مهتابی ها، میدان ها، شکارگاه ها، اتاق ها و کاخ هایی بود که بر فراز تپه ساخته شده بود و خردمند مدتی طول کشید تا به کیفیت آن پی برد. این آثار حکایت از قدرت، قدرت و زمان طولانی دارد که برای مردم بسیار آموزنده است.
از جمله بناهای قصرشیرین، چهار ضلعی مذکور به شمار می رود. این بنا یکی از آخرین و بزرگترین بناهای دوره ساسانی و از مکان های معروف استان کرمانشاه است. ساختمانی مربع شکل از سنگ و گچ بری به ابعاد ۲۵×۲۵ متر و ارتفاع ۴٫۵ متر از سطح زمین که با گذشت جنگ ها و بلایا از آن کاسته نشده است، اما همچنان استوار است.
اگرچه برخی چهار ضلعی قصرشیرین را با معماری بناهای دوره عباسی اسلامی به ویژه کاخ اوخیسار در قسمت جنوبی کربلا مقایسه می کنند و زمان ساخت آن را در قرون اولیه اسلامی می دانند و آن را کاخ یا سلطنتی می دانند. تاج تخت، اما شباهت الگوی ساخت آن با چهار ضلعی های متعددی که در ایران وجود دارد نشان می دهد که چهار ضلعی قصرشیرین کاملاً از معماری ساسانی پیروی می کند و کاربری مذهبی داشته است.
چهارضلعی های ساسانی بناهایی برای نیایش با خدا هستند و آتش مقدس همیشه به عنوان نماد نور و روشنایی در آنها افروخته می شود.
گنبدی بر آن نصب شده و در وسط چهار دیوار اطراف آن چهار دروازه بلند با ورودی هلالی قرار داده شده است. بنابراین اگر مراسم دعا با حضور انبوهی از شرکت کنندگان برگزار می شد، نمازگزاران می توانستند از چهار طرف آتش فروزان را ببینند.
در قسمت فوقانی اجاق، دهانه های کوچکی در اطراف دیده می شود که احتمالاً برای تهویه و نور استفاده می کردند. اکنون گنبد مربع شکل قصرشیرین ویران شده است. قبل از جنگ تحمیلی بقایای پوشش روی آتشکده نمایان بود.
موقعیت آتشکده چهارگاپی قصرشیرین
- نشانی: استان کرمانشاه، شمال شهرستان کسرشیرین
آتشکده چارقاپی یکی از بناهای شمال شهر قصرشیرین است که قدمت آن به دوره ساسانی می رسد. چهارطاقی های ساسانی بناهایی برای نیایش با خدا بوده و آتش مقدس همیشه به عنوان نماد نور و روشنایی روشن می شد.
آتشکده چارقاپی در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۷۹ به عنوان اثر ملی شناخته شد و به شماره ۲۷۴۶ به ثبت رسیده است. میراث جهانی. این اثر ملی بر اثر زلزله شدید پل ذهاب در آبان ماه سال ۱۳۹۵ ۲۰ درصد آسیب دید.
آتشکده چهارگاپی یکی از آخرین و بزرگترین بناهای دوره ساسانی است. این بنای مستطیل شکل از سنگ و گچ و در ابعاد ۲۵×۲۵ متر ساخته شده و از سطح زمین ۴٫۵ متر ارتفاع دارد.
گنبدی بر آن نصب شده بود و چهار دروازه بلند با ورودی هلالی در وسط چهار دیوار اطراف آن قرار داشت. بنابراین اگر مراسم دعا با حضور انبوهی از شرکت کنندگان برگزار می شد، نمازگزاران می توانستند از چهار طرف آتش فروزان را ببینند.
در قسمت فوقانی بدنه آتشکده روزنه های کوچکی در اطراف دیده می شود که احتمالاً برای تهویه و نور استفاده می شده است. اکنون گنبد مربع شکل قصرشیرین ویران شده است. قبل از جنگ تحمیلی بقایای پوشش روی آتشکده نمایان بود.
از کاوشهایی که در اطراف بنا انجام شده است مشخص میشود که اطراف چهارطاقی راهرویی بوده که مردم بعد از نماز از آن خارج میشدند. علاوه بر این، در یادداشت های مورخین به راهروهای اطراف این اتاق بزرگ اشاره شده است. کاوش های محوطه در سال های پس از جنگ تحمیلی وجود این دالان ها را تایید کرده است.
نزدیک دروازه غربی چهارتک سکویی سنگی به ابعاد ۵۲۸×۵۰۸ سانتی متر وجود دارد که در داخل بنا تقریباً ۶۰ سانتی متر از ارتفاع آن باقی مانده است. همچنین در ضلع جنوبی دروازه شرقی و بیرون بنا سکوی آجری دیگری به ابعاد ۱۴۴ در ۲۵۵ سانتی متر دیده می شود که با گچ ساخته شده است. اتاق های اطراف احتمالاً محل سکونت روحانیون، محل نذورات، انبارها، انبار هیمه و احتمالاً محل اقامت زائران بوده است.