آیا اسکوتر برقی شهری و دوچرخه های شارژی تا ۵ سال آینده جایگزین وسایل حمل و نقل عمومی و بنزینی ایران خواهد شد!؟

وسایل حمل و نقل الکتریکی مانند اسکوتر شهری ( قابل شارژ ) نسبت به وسایلی مانند دوچرخه های شارژی هنوز هم در ایران کمی ناشناخته هستند اما هر دو این وسایل حمل و نقل برقی – الکتریکی جزئی از آینده حمل و نقل عمومی کشور محسوب می شوند. اما چرا ؟! مهم ترین دلیل اهمیت پیدا کردن دوچرخه ها و اسکوتر های شارژی در سالهای اخیر به پیشرفت فناوری های مربوط به وسایل حمل و نقل الکتریکی مربوط است. امروزه این فناوری به سمت اقتصادی شدن پیش می رود.

اصلاح مواردی مانند ساختار مکانیکی این وسایل باعث کاهش هزینه خرید و نگهداری وسایل نقلیه برقی شده و در عین حال بازدهی و بهره وری این فناوری های جدید افزایش یافته است.

آیا واقعا اسکوترها و دوچرخه های برقی با وسایل بنزینی جایگزین می شوند ؟!

جایگزینی  وسایل حمل و نقل برقی با بنزینی دارای منطق قابل توجیه و کاملا اقتصادی است. مهم ترین جواب این سوال به پیشرفت تکنولوژی بر می گردد. مواردی مانند اصلاح موتور پیشرانه الکتریکی و بازطراحی آن برای مصرف کمتر انرژی و حتی بهبود وضعیت باتری های هوشمند به منظور افزایش بهره وری، باعث شده که اسکوتر ها و دوچرخه های برقی نسل جدید توجه دولت ها را به خود جلب نماید. ما انتظار داریم که حتی شرکت های حمل و نقل بزرگ مانند اسنپ و تپ سی  در ایران به زودی برای طراحی ایستگاه های اجاره و شارژ وسایل نقلیه الکتریکی بسیج شوند.

یک مثال بی ربط! اما کاربردی

شاید از خودتان بپرسید که برای دوچرخه و حتی اسکوترها که شکل و فرم معلوم الحال دارند؛ کدام به روز رسانی موجود است ؟! این در نگاه اول یک انتقاد اصیل و قابل قبول به نظر می رسد. اما بگذارید با مثال های ساده تر شروع کنم : تصور شما از یک گوشی هوشمند چیست ؟! در نگاه اول به یک گوشی موبایل ما انتظار داریم بتوانیم به راحتی در همه جای دنیا ارتباط برقرار کنیم.

مهم ترین انتظار ما از یک گوشی هوشمند شامل : برقرای تماس با کیفیت ، آنتن دهی مناسب و باتری قوی برای روشن ماندن در ساعت های طولانی است. امروزه گوشی ها نه تنها از نظر کیفیت مکالمه و قدرت باتری بهبود یافته اند بلکه سایر فناوری ها مانند صفحه نمایش و قدرت پردازش آنها نیز پیشرفت قابل توجهی داشته اند.

خب به همین منوال ما شاهد پیشرفت و رشد فناوری های مرتبط با وسایل حمل و نقل الکتریکی هستیم. آن هم به حدی که وسایل نقلیه با موتورهای الکتریکی در حال جایگزین شدن با وسایل موتوری بنزینی هستند!

اکنون چالش ها به فرصت تبدیل شده

شاید تا همین چند سال پیش خرید یک دوچرخه برقی به عنوان یک وسیله تجملی شناخته می شد و اصلا توجیه اقتصادی نداشت! زیرا تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی حرکتی اصلا مقرون به صرفه نبود‍! اما امروزه با به کارگیری بسته باتری های لیتیوم یون می توانیم به بازدهی دوچرخه ها، موتورهای برقی و خصوصا اسکوتر ها امیدوار باشیم.

حالا کارشناسان فعال در زمینه تحقیق و توسعه وسایل حمل و نقل اعتقاد دارند با به کارگیری بسته های باتری لیتیوم فسفات در تامین انرژی موتورهای پیشران ؛ پتانسیل بالایی برای جایگزینی موتور الکتریکی با هم نوع بنزینی آن فراهم شده است.

۱-  بهبود اوضاع موتور پیشران الکتریکی و سیستم تعلیق

سیستم پیشران الکتریکی به کمک انرژی برق کار می کنند این در حالی است که موتور های پیشران احتراق به وسیله سوخت های فسیلی مانند بنزین و یا گاز؛ وسیله نقلیه را به حرکت در می آورند.

جالبه بدونید که موتورهای الکتریکی به طور کلی حدود ۸۰ الی ۸۵ درصد انرژی الکتریکی را به انرژی حرکتی تبدیل می کنند. این در حالی است که موتور های احتراق گرم تنها ۲۵ الی ۳۰ درصد انرژی سوخت های فسیلی را به انرژی حرکتی تبدیل می کنند! مواردی مانند استهلاک ناشی از حرارت نیز در موتور های الکتریکی نسبت به موتور احتراقی تقریبا صفر است.

۲-برتری باتری های جدید برای وسایل نقلیه

برتری باتری  مهم ترین مزیت اسکوترها و دوچرخه های جدید نسبت به نسل های قبل است. ما سابقا باتری های اسید سرب را در وسایل نقلیه برقی مشاهده کردیم که متاسفانه بازخورد خوبی نداشت. اما امروزه نه تنها همین اسکوترهای دارای سلول لیتیوم یون به حد کافی قدرتمند به نظر می رسند بلکه در سالهای آینده ما شاهد باتری های مبتنی بر فناوری لیتیوم فسفات هستیم که در نوع خود بی نظیرند.

باتری های فسفات حتی به عنوان باتری شارژی برای اسکوتر که ممکن است مدل های لیتیوم یون برای آنها کافی به نظر برسد مفید تر هستند. زیرا در برابر روند شارژ شدن ایمنی بیشتری دارند و میتوان فناوری های شارژ سریع را به طور کاملا ایمن برای آنها به کار برد. همچنین باتری های نسل جدید چرخه شارژ و عمر مفید بیشتری نسبت به نسل های قبل دارند و از این جهت اقتصادی به نظر می رسند.

ویژگی / فناوری	باتری لیتیوم فسفات (LiFePO₄)	باتری لیتیوم یون (Li-ion)
ترکیب شیمیایی	فسفات آهن لیتیوم	لیتیوم کبالت اکسید، لیتیوم منگنز اکسید، لیتیوم نیکل منگنز کبالت اکسید و غیره
ایمنی	بسیار پایدار و ایمن	خطر آتش‌سوزی و انفجار بیشتر
چگالی انرژی	۹۰-۴۰۰ وات ساعت	۱۵۰-۲۰۰ وات ساعت
طول عمر	۲۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ چرخه شارژ/دشارژ	۵۰۰ تا ۱۰۰۰ چرخه شارژ/دشارژ
کارایی دما	عملکرد بهتر در دماهای بالا	کاهش کارایی در دماهای بالا

سایر قطعات نیز به همین منوال دستخوش تغییرات در طراحی و سیستم سازی شده و روند تجربه وسایل نقلیه برقی را بهبود داده است. اکنون با تولید و عرضه اسکوترهای شیائومی ۲۰۲۳ – ۲۰۲۴ که فقط با یک بار شارژ؛ مسافت ۱۰۰ کیلومتر را پیمایش کند. در نتیجه می توانیم با اطمینان کامل و خیال راحت خرید کنیم. به طور کلی ارزش اسکوتر ها با فعالیت شرکت های معتبر و برند های مشهور در زمینه طراحی و ساخت اسکوتر به خوبی ثابت شده است.

سازندگان  ارشد مشغول هستند

برندهای معتبر دنیا شامل سازندگان چینی و مشهور مانند شیائومی و حتی  شرکت های بزرگ اروپائی – آلمانی همه در حال طراحی و تولید اسکوترهای عالی با قیمت های مقرون به صرفه هستند. وقتی شما یک اسکوتر از برندهای معروف تهیه کنید مطمئن خواهید شد که نه تنها جنس و رنگ بدنه در بهترین حالت ممکن قرار دارد بلکه حتی اجزای مصرفی مانند سلول باتری ها از برندهای معروفی همچون سامسونگ و پاناسونیک است.

از معروف ترین برندهای سازنده وسایل نقلیه برقی  می توان به تسلا اشاره نمود. در حالیکه TESLA  نامی آشنا باقی مانده است، سایر شرکت های تولید کننده خودروهای الکتریکی اکنون شامل فورد، جنرال موتورز، مرسدس بنز و شورلت هستند .

کمپین های تبلیغاتی بزرگ دنیا

حتی شرکت های بزرگ فناوری که در رقابت های سخت شرکت می کنند نیز به فناوری خودروها و سایر وسایل نقلیه برقی اهمیت ویژه ای می دهند. تسلا که یک شرکت فناوری برتر است و ما آن را با ایلان ماسک – ابر تاجر مشهور می شناسیم ؛ رویکردی رو به پیبشرفت برای طراحی ، تولید و ارائه وسایل نقلیه برقی دارد. بهترین شرکت‌های سازنده اسکوتر برقی و دوچرخه شارژی شامل موارد زیر می‌باشند:

اسکوتر برقی:

1. Segway-Ninebot – یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین برندها در زمینه اسکوترهای برقی.

2. Xiaomi – شناخته شده برای اسکوترهای برقی با کیفیت و مقرون به صرفه.

3. Razor – برند آمریکایی که انواع مختلف اسکوترهای برقی را تولید می‌کند.

4. GOTRAX – یکی از برندهای محبوب به دلیل قیمت مناسب و کیفیت خوب.

5. Unagi – اسکوترهایی با طراحی شیک و امکانات پیشرفته.

دوچرخه شارژی:

1. Rad Power Bikes – یکی از بزرگترین تولیدکنندگان دوچرخه‌های شارژی با مدل‌های مختلف برای کاربردهای گوناگون.

2. Trek – برند معروف در زمینه دوچرخه‌های معمولی و شارژی با کیفیت بالا.

3. Specialized – تولیدکننده دوچرخه‌های حرفه‌ای با تکنولوژی پیشرفته.

4. Giant – یکی از بزرگترین تولیدکنندگان دوچرخه در جهان با مدل‌های متنوع.

5. Cannondale – شناخته شده برای دوچرخه‌های با کیفیت و طراحی زیبا.

6. Brompton – دوچرخه‌های شارژی تاشو با طراحی کاربردی و کیفیت بالا.

این شرکت‌ها با تولید محصولات با کیفیت و نوآوری‌های مداوم، در صدر بازار اسکوترهای برقی و دوچرخه‌های شارژی قرار دارند.

مزایا و معایب وسایل نقلیه برقی نسبت به نمونه های بنزینی

یک وسیله نقلیه برقی به طور کلی قیمت خرید بیشتری نسبت به وسایل نقلیه بنزینی دارند. در همین حال وقتی مدت زمان سوختگیری یک وسیله بنزین سوز را با طول زمان پر شدن ظرفیت باتری اسکوترها و دوچرخه های شارژی مقایسه می کنیم؛ وسایل بنزینی به طرز شگفت آوری در  این رقابت پیروز خواهند شد. تا قبل از این نمی توانستیم یک مدل اسکوتر را به شما معرفی کنیم که تنها با یک بار شارژ بتواند مسافت قابل توجهی را پیمایش کند. اما در حال حاضر مدل های جدید تر می تواند با هر بار شارژ مسافت حدود ۶۰ کیلومتر را طی کند. همچنین تا به امروز به طور حتم  نمی توانیم بگوییم ک وسایل نقلیه بری برای مسافرت های بین شهری کاملا مناسب هستند.

مزیت اسکوتر شارژی نسبت به موتور سیکلت برقی چیست ؟!

یک اسکوتر برقی تاشو نسبت به هر نوع وسیله خود ران دیگر خصوصا نسبت به موتورسیکلت های شارژی ؛ کار آمد و مقرون به صرفه به نظر می رسد. اسکوتر ها ی مختلف در مقابل یک موتور سیکلت برقی یک برگ برنده دارد : واقعا سبک است و داخل صندوق عقب خودرو  به راحتی جای می گیرد. اگرچه یک اسکوتر برقی خصوصا مدل های تاشو واقعا سبک و کم حجم است ولی هزینه کمتر برای خرید و جایگزینی قطعات و لوازم جانبی ؛ آن را به یک انتخاب بهتر نسبت به سایر وسایل مشابه مبدل نموده است.

چرا دولت ها طرفدار وسایل نقلیه برقی هستند ؟!

حمل و نقل عمومی درصد قابل توجهی از بودجه سالانه کشور را به خود اختصاص می دهد. مواردی مانند هزینه تعمیر و نگهداری وسایلی مانند اتوبوس ها و قطارهای شهری و همچنین نگهداری و تجهیز جاده های شهر برای تردد عمومی به عنوان یکی از پرخرج ترین کارهای دولت در هر کشور محسوب می شود. وسایل برقی با توجه به اینکه حدود ۸۵ % از انرژی مصرفی را به حرکت تبدیل نموده و حتی مکانیزم بخش های مختلف آن طوری طراحی و ساخته شده تا کمترین اتلاف انرژی و پایین ترین میزان استهلاک را داشته باشند در دیدگاه های کلان به عنوان یکی از بهترین انتخاب ها برای استفاده در طرح های بزرگ حمل و نقل محسوب می شود.

این وسایل جذاب و پر کاربرد در شهر های پرتراکم مانند تهران، مشهد، تبریز و اصفهان واقعا عالی و منحصر به فرد است. خصوصا برای مراکز استان های کوچک دارای بافت شهری متراکم این اسکوتر های تاشو دارای صندلی بسیار کاربردی به نظر می رسند. به طور مثال استفاده انواع اسکوتر در اصفهان  خصوصا در مناطقی مانند بازار امام علی با توجه به بافت سنتی و بسیار متراکم این منطقه به عنوان یکی از بهترین وسایل برای جابجایی به حساب می آید. این وسایل کوچک با توجه به اینکه قابلیت تنظیم سرعت در پائین ترین حد ممکن را دارند به عنوان گزینه خوبی برای رفت و آمد در مکان هایی مانند بازار میدان امام اصفهان؛ به حساب می آید.

اجاره و خرید اسکوتر و دوچرخه برقی

نه تنها دولت ها و ناوگان حمل و نقل عمومی دنیا در حال جایگزینی وسایل نقلیه الکتریکی با سایر است ؛ بلکه مردم نیز تمایلات قابل توجهی برای خرید این نوع از وسایل نقلیه از خود نشان داده اند. انواع اسکوتر ها در سایت های بین المللی همچون آمازون  برای خرید در تمام نقاط دنیا و فروشگاه های داخلی بین المللی مانند دیجی کالا نیز موجود است. حتی شما می توانید در سایت هایی مانند سایت قیمت و جستجوگر ترب به جستجوی اسکوترها و دوچرخه های مختلف با بهترین قیمت بازار باشید.

• شما می توانید در سایت هایی مانند ترب و ایمالز قیمت اسکوترهای خانگی و شهری را بررسی نمایید.

• همچنین از طریق دیجیکالا و سایت های مشابه می توانید خرید خود را انجام دهید.

• سایت هایی مانند آجیکالا در اصفهان و ایران اسکوتر در تهران نیز برای خرید اسکوتر مناسب است.

وسایل برقی بسیار پاک تر از نوع بنزینی و حتی گازسوز هستند. خودروها و سایر وسایل نقلیه الکتریکی در انتظار گازهای گلخانه ای تقریبا هیچ نقشی ندارند و این به کنترل الودگی هوا در شهرهای بزرگ و مناطق پر تراکم بسیار کمک می کند. همچنین طبق آزماشات ثابت شده که خودروهای برقی (EVs) به دلیل نداشتن آلاینده‌های خروجی از اگزوز، موجب کاهش انتشار گازهای مضر مانند مونوکسید کربن (CO)، اکسیدهای نیتروژن (NOx)، هیدروکربن‌ها (HC) و ذرات معلق (PM) می‌شوند.

کاهش این ذرات که که در آلودگی هوای محیط نقش دارند نه تنها به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند، بلکه مزایای بسیاری برای دولت‌ها نیز دارد. از جمله این مزایا می‌توان به کاهش هزینه‌های بهداشتی ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا، کاهش نیاز به اقدامات کنترل آلودگی و افزایش بهره‌وری اقتصادی از طریق بهبود سلامت عمومی اشاره کرد. به علاوه، استفاده گسترده از خودروهای برقی می‌تواند به دولت‌ها کمک کند تا تعهدات بین‌المللی خود در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را نیز بهتر اجرا کنند.