باملینا _ خدمات توریستی: در فاصله ۶۰ کیلومتری سقز روستایی تاریخی، کوهستانی و تپه ماهور، با آب و هوای معتدل و سرد و با چشم اندازهای بسیار زیبا قرار دارد که به «روستای ترجان» معروف است.
آب و هوا و آب و هوای خاص و منحصر به فرد روستای طریان به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوه، شگفتی ها و مناظر طبیعی فوق العاده ای را به وجود آورده است که مکانی مناسب برای طبیعت گردی خواهد بود.
علاوه بر زیبایی های طبیعی روستا، بنای تاریخی به نام «قلعه تورجان» نیز وجود دارد که به «قلعه قدیم» و «قلاکون» نیز معروف است که احتمالاً سال ها پیش به همت اهالی روستا ساخته شده است.
آشنایی با روستای تاریخی تاریان
روستای ترجان در دامنه کوه استاد مصطفی قرار دارد.
از این کوه چشمه های دائمی و فصلی فراوان سرچشمه می گیرد و همچنین رودخانه هایی که به روستا می ریزند و طراوت و زیبایی خاصی به آن می بخشند.
این کوه در زمستان پوشیده از برف است و در بهار و تابستان که برف ها آب می شوند، پوشش گیاهی شگفت انگیزی را به نمایش می گذارد.
سرسبزی و طراوت کوه استاد مصطفی در کنار رنگ های دل انگیز گل های هودرو مناظر و چشم اندازهای بی نظیری را خلق کرده است.
رودخانه تاریان که از میان روستا می گذرد علاوه بر آبیاری مزارع و باغات روستا جلوه خاصی به آن می بخشد.
در كنار اين رودخانه درختان بلند و زيباي فراواني روييده كه تفرجگاه مناسبي را براي روستاييان و گردشگران فراهم كرده است.
در حاشیه رودخانه و داخل روستا باغ های سرسبز زیادی وجود دارد. این باغ ها به ویژه در فصول بهار و تابستان محل مناسبی برای استراحت و گذراندن اوقات فراغت روستائیان و گردشگران است.
در روستای طریان بیش از بیست چشمه وجود دارد که هشت چشمه آن مدام در حال جوشیدن است. آب شرب روستا از چشمه های دائمی تامین می شود. لبه های این چشمه ها در فصل بهار و تابستان بسیار سبز بوده و پوشیده از گیاهان و گل های زیبایی است.
معیشت اکثر ساکنان توریان با حدود ۱۴۰ خانوار کشاورزی و دامپروری است که عمده محصولات آن گندم، جو، عدس، نخود، بادام، انگور و سیب است که شامل گوشت، پشم و انواع لبنیات از جمله شیر است. ، ماست، کره و پنیر.
علاوه بر این، زنان روستا به صنایع دستی و بافتن قالی، گلیم، گلیم و جوراب می پردازند.
مهاجرت جوانان یا خانواده ها برای یافتن کار، زندگی بهتر در شهرها و یا ادامه تحصیل نیز از مشکلات مهم این روستا است، هرچند تورکان یکی از بخش های شهرستان سکز است، اما بیشتر این مهاجرت ها به سمت بوکان است.
روستای ترجان در بین مردم منطقه به مهد علم و فرهنگ شهرت دارد و گفته می شود در دوره قاجاریه حوزه علمیه ترجان از رونق و احترام خاصی برخوردار بوده و بنا به درخواست متولیان مقریان سال از استان عهد تبریز برای دانشمندان و دانشجویان حقوق و هدایایی به ترکان ارسال شد.
بر اساس سندی که به دست آمد، حقوق ملک آبادی در زمان ناصرالدین شاه قاجار توسط نجف قلی خان وزیر دارایی تعیین شد، سواره ایلخانی زاده از شاعران بزرگ کردستان از اهالی این روستا بوده است.
جاذبه دیدنی روستای طریان
در مرکز شهر ترجان قلعه ای وجود دارد که در بین مردم محلی به نام کالا کان یا قلعه قدیمی معروف است. گویا در قدیم مردم اطراف روستاهای همجوار خاک را با گونی جمع می کردند و با خود حمل می کردند تا به مرکز ترجان برسانند و با هم می ریختند تا تبدیل به یک گونی شد. قلعه بزرگی که امروزه در زبان محلی به آن کالا کان می گویند و جوانان روستا و حتی مهمانانی که به ترجان می آیند برای تفریح به بالای قلعه می روند و از بالای قلعه می توان کل روستا و مزارع اطراف را ببینید.
مسجد قدیم در روستای تورجان واقع شده است که معماری، نوع ساخت و دوران تاریخی آن از اهمیت خاصی برخوردار بوده و نشان از اهمیت علم و دین در این روستا دارد و از نظر معماری در زمره مساجد سبک بومی منطقه قرار دارد. منطقه کردستان.
بنای این مسجد دارای شبستان اصلی با شش ستون در دو ردیف سه تایی است و مصالح اصلی این مسجد سنگ، خشت و آجر است و در سقف آن از تیرهای چوبی استفاده شده است.
مسجد شیخ وسو توسط شخصی به همین نام (شیخ وسو) ساخته شده است، طبق بررسی های انجام شده توسط ساکنان محلی این مسجد، صومعه بوده است. به نظر می رسد شیخ واسو نیز در این خانقاه درویشی داشته و پس از مرگ شیخ وسو، این خانقاه به مسجد تبدیل شده است. می گویند این مسجد به نام شیخ وسو نامگذاری شده است که شیخ وسو در روستای ترجان درگذشت و در قبرستان ترجان به خاک سپرده شد.
مسجد قدیمی در روستای تورجان واقع شده و از نظر معماری یکی از مساجد سبک سنتی منطقه کردستان است.
بنای این مسجد دارای یک شبستان اصلی با شش ستون در دو ردیف ۳ تایی است که در ضلع غربی شبستان محوطه ای وجود دارد که ایوان ستوندار رو به جنوب در آن دیده می شود.
مسجد بر روی سنگی بنا شده است. در جلوی رواق جنوبی بقایای حوض آبی وجود دارد که کاملاً از سنگ تراشیده شده است. مصالح اصلی این مسجد سنگ، خشت و آجر است، در سقف نیز از تیرهای چوبی استفاده شده است.
ورودی اصلی و قدیمی مسجد بر اثر تجاوزات جدید به بنا مسدود شده بود که منجر به ایجاد ورودی دیگری در ضلع غربی شد. در بالای این ورودی کتیبه ای سنگی دیده می شود که تاریخ ساخت مسجد را در سال ۱۲۵۸ هجری قمری نشان می دهد. این نشان می دهد
بر روی این کتیبه سنگی علاوه بر تاریخ ساخت و مرمت مسجد آیاتی نیز حک شده است. معماری این مسجد و تاریخ تاریخی و فرهنگی روستای تورجان از اهمیت خاصی برخوردار است.