خاص‌ترین جاذبه تاریخی مراوه گلستان

باملینا _ خدمات توریستی: سید کلیچ ایشان اولین مؤسس و متولی مدرسه بود. وی از ترکمن های معروف طایفه گوکلن بود که بیشتر در شرق استان گلستان مستقر بودند.

گوکلان ها از جمله طوایفی بودند که نسبتاً زود به کشاورزی و تک همسری روی آوردند. همچنین ساخت مسجد و مدرسه علوم دینی در میان گوکلان ها سابقه بیشتری دارد.

به همین دلیل قدیمی‌ترین بنای مسجد و مدرسه علوم دینی ترکمن‌های ایران در منطقه گوکلانخا ساخته شد.

مدرسه و مسجد مقدس ایشان; خاص ترین جاذبه تاریخی مراوه

مدرسه و مسجد مقدس ایشان یکی از مکان های معروف استان گلستان در مسیر جاده کلاله – مراوه تپه است که در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد.

تاریخ ساخت آن بر اساس کتیبه سر در مسجد وی مربوط به سال ۱۳۲۸ هجری قمری برابر با دوره قاجاریه است و با وجود تزیینات ساده و اندک از نظر زیبایی برخوردار است. ارزش از نظر معماری

بانی مدرسه سید کلیچ ایشان بود که پس از ساخت مدرسه سرپرستی آن را بر عهده گرفت.

بنای مورد بحث مربوط به مدرسه ای از خانواده ایشان است که به مدرسه سید کلیچ ایشان یا مسجد و مدرسه کریم ایشان معروف است. در اینجا «وطن غریبان» به سال ۱۳۲۸ هجری قمری برابر با ۱۲۸۹ هجری قمری مطابق حروف ابجد اشاره دارد.

اما روایت دیگری وجود دارد که می گوید مدرسه در سال ۱۲۲۱ هجری قمری (۱۱۸۵ هجری قمری) ساخته شده است.

همانطور که ادوارد یت، افسر انگلیسی، در سال ۱۲۷۳ از محل عبور کرد و مدرسه در حال ساخت را دید، پس اولین حساب باید پذیرفته شود.

سید کلیچ تا آخر عمر متولی مدرسه بود و در آنجا تدریس می کرد. پس از مرگش در مقبره ای مربع شکل با گنبدی گرد در نزدیکی مدرسه به خاک سپرده شد.

پس از سید کلیچ ایشان، پسرانش حاج کریم ایشان و سپس سید محمد ایشان امامت مدرسه را بر عهده گرفتند. به همین ترتیب مدیریت مدرسه به پسر بزرگ به ارث می رسد.

پس از پسران کالیچ، مدرسه تا سال ها تعطیل بود تا اینکه سرانجام یکی از نوادگان آن ها مدرسه را مرمت و با کمک میراث فرهنگی دوباره فعال کرد.

در زمان سید کلیچ و پس از او، علمایی چون صفر کاری ایشان، ابراهیم آخوند، عبدالکدر آخوند و انا تاگان آخوند در این مدرسه تدریس می کردند; اما با احداث مدارس علوم دینی جدید در سکونتگاه های ترکمن نشین، این مدرسه که در روستای کوچک کریم ایشان ساخته شده بود، تقریباً متروک باقی ماند.

بدین ترتیب مدرسه ای با ۲۰۰ نفر جمعیت دانش آموزان آن به ۲۰ نفر کاهش می یابد.

در طول جنگ جهانی دوم به پایگاه نظامی ارتش روسیه و قزاقستان تبدیل شد. به همین دلیل جاده ای مدرسه را با نواحی شمالی وصل کرده است.

ویژگی های درجه یک مدرسه و مسجد آن

مسجد مقدس ایشان

این مسجد در سال ۱۳۲۸ هجری شمسی ساخته شده و با اینکه قدمت زیادی ندارد، اما ویژگی های بناهای قدیمی در آن وارد شده است. ساختمان‌های آن ترکیبی از ویژگی‌های شاخص آسیای مرکزی و معماری ایرانی است. طول آن حدود ۱۷ متر و عرض آن حدود ۱۳ متر است.

بنای آجری مسجد که فاقد هرگونه تزئین است با پلانی مربع مستطیل ساخته شده است.

این مسجد شامل شبستانی با ورودی از جبهه جنوبی است که سقف آن را چهار گنبد پوشانده است. گنبدها از نظر معماری شبیه به یکدیگر، بسیار دقیق، چیده شده و بسیار زیبا ساخته شده اند.

در مجاورت مدرسه مقدس ایشان و در جبهه جنوب شرقی آن، محلی به نام «عیدگاه» برای انجام فرائض عید سعید فطر، عید قربان و نماز جمعه ساخته شد که دارای پلان هندسی چند ضلعی و دو طبقه است. سقف مستبا شکل بدون تزئینات.

مدرسه کریم

مدرسه كريم ايشان كه نزديك مسجد و در ضلع جنوب غربي آن قرار دارد با پلاني چهار گوش يا مربع به شكل زيبا ساخته شده است.

مساحت ساختمان مدرسه حدود ۳۰ متر و زیربنای آن حدود ۱۰۰۰ متر مربع و ضخامت دیوارهای آن حدود یک متر است که از آجرهای ضخیم ساخته شده و شامل یک حیاط و ۲۳ اتاق است.

در ورودی مدرسه آیه ای با ابیاتی نوشته شده که تاریخچه ساختمان مدرسه را بیان می کند. با شمارش دو کلمه (وطن غریبان) در حروف ابجد، تاریخ ۱۳۲۸ هجری قمری به دست می آید:
مکتبش سید کلیچ عزیز

بگذار تاریخ خانه بیگانگان باشد

بر اساس بیتی از شعری که در سردر مدرسه سروده شده است، مؤسس مدرسه «سید قلیچ ایشان» است که پس از ساخت، مدرسه را به عهده گرفت.

پس از وی، متولیان مدرسه، فرزندان ارشد وی، حاج کریم ایشان و پس از سید محمد ایشان مذکور شدند. این جایگاه نسل به نسل در اختیار فرزندان موسسان مدرسه خواهد بود.

یعنی بعد از فوت مدیر مدرسه مسئولیت مدرسه به فرزند ذکور ارشد می رسد لازم به ذکر است قبر موسس مدرسه سید کلیچ در مجاورت مدرسه و در بالای مدرسه قرار دارد. جاده (Kalala- Marava Tepe).