عفونت واژن یکی از مشکلات شایع بهداشتی است که بسیاری از زنان در دوران‌های مختلف زندگی خود با آن روبرو می‌شوند. این عفونت‌ها می‌توانند علل مختلفی داشته باشند و برای درمان مناسب نیاز به شناسایی دقیق منبع عفونت وجود دارد. در این مقاله به بررسی علل ایجاد عفونت واژن پرداخته خواهد شد.
تغییرات در باکتری‌های طبیعی واژن
واژن به طور طبیعی میزبان مجموعه‌ای از باکتری‌ها است که به حفظ تعادل محیط واژن کمک می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین باکتری‌ها در واژن، لاکتوباسیلوس است که در برابر رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مضر محافظت می‌کند. تغییر در این باکتری‌ها می‌تواند موجب بروز عفونت‌های واژنی شود. برای مثال، وقتی که تعداد لاکتوباسیلوس کاهش یابد یا به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش رشد باکتری‌های مضر مثل باکتری‌های بیهوازی (Anaerobic bacteria) ایجاد شود، احتمال ابتلا به عفونت واژن افزایش می‌یابد.
عفونت‌های قارچی
یکی از علل شایع عفونت واژن، عفونت‌های قارچی است که معمولاً توسط قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود. این قارچ به طور طبیعی در محیط واژن وجود دارد اما در صورت رشد بیش از حد آن، باعث بروز التهاب و عفونت در واژن می‌شود. عوامل مختلفی می‌توانند باعث افزایش رشد این قارچ شوند، از جمله مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، تغییرات هورمونی (مانند بارداری و استفاده از داروهای هورمونی)، و سیستم ایمنی ضعیف.
اختلالات هورمونی
تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران بارداری، یائسگی، یا در اثر مصرف داروهای هورمونی می‌تواند موجب تغییرات در محیط واژن و زمینه‌ساز ایجاد عفونت شود. در دوران بارداری، افزایش سطح هورمون پروژسترون باعث افزایش میزان ترشحات واژن می‌شود و این می‌تواند محیط را برای رشد میکروب‌ها و قارچ‌ها مناسب‌تر کند. همچنین، در دوران یائسگی به دلیل کاهش سطح استروژن، لایه مخاطی واژن نازک‌تر می‌شود و مقاومت آن در برابر عفونت کاهش می‌یابد.
بیماری‌های مقاربتی (STD)
برخی از بیماری‌های مقاربتی می‌توانند منجر به عفونت واژن شوند. این بیماری‌ها ممکن است باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشند. گنوره، سیفلیس و چای چای از جمله بیماری‌های مقاربتی هستند که می‌توانند موجب بروز عفونت واژن شوند. این بیماری‌ها نه تنها بر سلامت واژن تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند به مشکلات جدی‌تری مانند نازایی و عفونت‌های لگنی منجر شوند.
استفاده از محصولات بهداشتی و دارویی
استفاده از برخی محصولات بهداشتی مانند صابون‌ها، شستشوهای واژنی یا اسپری‌ها می‌تواند باعث اختلال در تعادل طبیعی فلور واژن شود. این محصولات معمولاً به دلیل تغییر pH واژن و تحریک غشای مخاطی، باعث رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مضر می‌شوند. در نتیجه، عفونت‌های واژنی ممکن است ایجاد شوند.
شستشوی نامناسب
شستشوی نامناسب یا بیش از حد واژن می‌تواند منجر به از بین رفتن باکتری‌های مفید واژن و در نتیجه افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها شود. بسیاری از زنان به اشتباه تصور می‌کنند که شستشوی واژن با صابون‌های قوی و استفاده از دوش‌های واژنی می‌تواند به تمیزی بیشتر کمک کند، اما این کارها نه تنها مفید نیستند بلکه باعث ایجاد آسیب به بافت‌های واژن و تغییر در محیط میکروبی آن می‌شوند.
دیابت و بیماری‌های مزمن
بیماری‌های مزمن مانند دیابت می‌توانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و موجب افزایش حساسیت به عفونت‌ها شوند. در دیابت، بالا بودن سطح قند خون می‌تواند محیطی مساعد برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها ایجاد کند. علاوه بر این، دیابت می‌تواند بر جریان خون به ناحیه تناسلی تأثیر بگذارد و باعث کاهش توان دفاعی بدن در برابر عفونت‌ها شود.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب از دیگر عواملی هستند که می‌توانند بر سلامت واژن تأثیر بگذارند. استرس مزمن می‌تواند بر سطح هورمون‌ها و سیستم ایمنی بدن تأثیر گذاشته و باعث کاهش مقاومت در برابر عفونت‌ها شود. همچنین، استرس می‌تواند منجر به رفتارهای ناسالمی مانند تغذیه نادرست، خواب ناکافی و استفاده از مواد مخدر یا الکل شود که همه این‌ها عوامل مؤثر در بروز عفونت واژن هستند.
استفاده از لباس‌های تنگ و غیر قابل تنفس
پوشیدن لباس‌های تنگ و از جنس مواد مصنوعی که به پوست اجازه تنفس نمی‌دهند، می‌تواند منجر به ایجاد محیط مرطوب و گرم در ناحیه تناسلی شود که برای رشد میکروب‌ها و قارچ‌ها بسیار مناسب است. این نوع لباس‌ها می‌توانند باعث تحریک و عرق کردن ناحیه تناسلی شوند که زمینه‌ساز عفونت‌های واژنی می‌شود.
رابطه جنسی
رابطه جنسی نیز می‌تواند عامل ایجاد عفونت‌های واژن باشد. به ویژه اگر شریک جنسی فرد مبتلا به بیماری‌های مقاربتی باشد، امکان انتقال باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها از طریق رابطه جنسی وجود دارد. دکتر بیتا سجادی پور https://drsajadipour.com/ مفتخر به راهنمایی شما در باب جراحی ها زنان و زایمان می باشد.
پرسش و پاسخ‌های متداول
۱. چرا عفونت‌های قارچی واژن به وجود می‌آیند؟
عفونت‌های قارچی واژن معمولاً توسط قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شوند. عوامل مختلفی در بروز این عفونت‌ها نقش دارند، از جمله:
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
- تغییرات هورمونی مانند بارداری
- استفاده از داروهای هورمونی
- ضعف سیستم ایمنی
۲. چگونه می‌توان از عفونت واژن پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از عفونت واژن، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:به نقل از سایت https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/
as preterm labor, urinary tract infections, and pelvic inflammatory disease, as well as infections affecting the uterus and tubes in the embryo transfer and causing infertility. According to the
- پرهیز از استفاده از محصولات شوینده قوی
- استفاده از لباس‌های نخی و گشاد
- رعایت بهداشت صحیح ناحیه تناسلی
- کنترل قند خون در افراد دیابتی
- پرهیز از شستشوی بیش از حد واژن
۳. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد زیر مراجعه به پزشک ضروری است:
- وجود ترشحات غیرطبیعی با بو و رنگ متفاوت
- خارش و سوزش شدید
- درد در ناحیه لگن
- تب و علائم عمومی
- عدم بهبود علائم پس از درمان‌های خانگی
دکتر بیتا سجادی پور
متخصص زنان در تهران و شهریار به فعالیت پزشکی مشغول می باشند و خدمات درمانی به بانوان ارائه می نمایند. برخی از خدمات درمانی که توسط دکتر بیتا سجادی پور متخصص زنان ارائه می شود شامل مشاوره قبل از ازدواج، مراقبت های دوران بارداری، انجام زایمان طبیعی و سزارین، درمان نازایی، درمان اختلالات قاعدگی، مراقبت های دوران یائسگی، درمان بیماری های عفونی زنان، جراحی های زیبایی زنان با استفاده از دستگاه لیزر مونالیزا تاچ، انجام انواع جراحی های زنان مانند میومکتومی، هیسترکتومی، لاپاراسکوپی و غیره می باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جراحی لابیاپلاستی به سایت دکتر سجادی پور مراجعه کنید.
نتیجه گیری
عفونت واژن یکی از مشکلات شایع زنان است که علل متعددی دارد. این عفونت‌ها می‌توانند ناشی از تغییرات در باکتری‌های طبیعی واژن، عفونت‌های قارچی (به‌ویژه کاندیدا آلبیکنس)، اختلالات هورمونی، بیماری‌های مقاربتی، استفاده نادرست از محصولات بهداشتی، شستشوی نامناسب، بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، استرس و حتی نوع پوشش باشند .طبق مطالعات انجام شده در شمال شرق ایران، شیوع عفونت‌های قارچی ۵٪، تریکومونایی ۳۸.۵٪ و باکتریایی ۵.۸٪ گزارش شده است