سلام جدید – خدمات توریستی: مصر سرزمین فراعنه است و تاریخ، فرهنگ و هنر با فراعنه پیوند خورده است. از اهرام عجیب و باشکوهی که مقبره فراعنه هستند تا اشیای باستانی کشف شده، همگی درهم تنیدگی مصر و پادشاهان باستانی آن را ثابت می کنند.
یکی از قدیمی ترین و با ارزش ترین آثار تاریخی مصر که تاییدی دیگر بر این امر است، نقاب یا نقاب توت عنخ آمون است، نقاب گرانبها، زیبا و پر جزییات که نمادی از آثار ظریف و جذاب تاریخی مصر است.
نقاب طلایی فرعون توت عنخ آمون مربوط به سلسله هجدهم مصر باستان است که در حدود ۱۳۰۰ سال قبل از میلاد بر مصر حکومت می کردند. این ماسک در سال ۱۹۲۵ توسط هوارد کارتر در مقبره KV62 در دره پادشاهان کشف شد و اکنون در موزه مصر در قاهره نگهداری می شود. این ماسک یکی از مشهورترین آثار هنری جهان و نماد برجسته مصر باستان است.
به گفته مصرشناس مشهور نیکلاس ریوز، این ماسک “احتمالاً مشهورترین شیء خود مصر باستان است.” به گفته برخی مصرشناسان، این ماسک ممکن است در اصل برای ملکه Neferonferoatene ساخته شده باشد.
حجاب ۵۴ سانتی متر (۱٫۸ فوت) طول و بیش از ۱۰ کیلوگرم (۲۲ پوند) یا ۳۲۱٫۵ اونس تروی وزن دارد و با سنگ های نیمه قیمتی تزئین شده است. طلسم باستانی از کتاب مردگان نیز به صورت هیروگلیف بر روی شانه های نقاب حک شده است.
توت عنخ آمون کیست؟
توت عنخ آمون از سال ۱۳۳۲ (پیش از میلاد) تا ۱۳۲۳ (پیش از میلاد) فرعون مصر بود. او یازدهمین فرعون مصر باستان از سلسله هجدهم یا پادشاهی جدید بود. توت عنخ آمون یکی از معروف ترین فراعنه مصر باستان است و به آن پادشاه توت عنخ آمون نیز می گویند.
توت عنخ آمون در نه سالگی بر تخت سلطنت نشست و تا زمان مرگش در نوزده سالگی سلطنت کرد. اقدام اصلی سلطنت وی مقابله با تحولات سیاسی و مذهبی بود. توت عنخ آمون در سن نه سالگی فرعون مصر شد و رهبری بازگشت از آتنیسم به دین قبلی، آمونیسم را بر عهده گرفت.
توت عنخ آمون یکی از معدود پادشاهانی بود که در زمان حیاتش به عنوان خدا پرستش می شد، کاری که معمولاً پس از مرگ بیشتر فراعنه انجام می شد. در فرهنگ عامه امروزی، توت عنخ آمون به خاطر ثروتش و البته به خاطر مقبره تقریباً دست نخورده اش شناخته می شود، زیرا کشف مقبره او یکی از بزرگترین اکتشافات باستان شناسی در تمام دوران ها محسوب می شود. اما باید دانست که سلطنت توت عنخ آمون کوتاه بود و تأثیر چندانی بر مصر و مصریان نداشت و او پس از مرگش شهرت خود را به دست آورد، جایی که دزدان مقبره او به طرز مرموزی مردند و شایعه ای منتشر شد که فرعون مرده دزدان مقبره را نفرین کرده است.
توت عنخ آمون در دورانی آشفته سلطنت کرد. تغییر دین آخناتون، فرعون قبلی، باعث بی ثباتی در سراسر کشور شد و جانشین او، احتمالاً برادر ناتنی بزرگ توت عنخ آمون، آسمنههر، سلطنتی ناگهانی و کوتاه داشت. در این شرایط دشوار، توت عنخ آمون تاج و تخت را به ارث برد و به خدایان سنتی بازگشت. در این زمان، آیین سنتی خدای آمون بازسازی شد و پادشاه متعاقباً نام خود را از توت عنخ آمون به توت عنخ آمون تغییر داد.
یک پادشاه شاد با گنجینه های سالم!
اگرچه توت عنخ آمون زندگی کوتاهی پر از بیماری و رنج داشت، اما در زمان مرگ او خوش شانس بود. در مقایسه با دیگر فراعنه بزرگ تاریخ مصر، او دارای ثروت هنگفتی نبود، اما اثاثیه قبر در مقبره او دست نخورده باقی ماند و به ندرت به سرقت رفت. البته گویا این مقبره پس از مرگ دوبار مورد سرقت قرار گرفته است، اما سارقان چیزهای کوچکی را سرقت کرده اند و نظم کلی مقبره سالم است.
چیزی که مقبره توت عنخ آمون را نجات داد ورودی کوچکی بود که در زیر سنگ ها پنهان شده بود که در تمام این سال ها جلب توجه نکرد. به جز این سلطنت کوتاه، گنج نسبتا کوچک سایر فراعنه و سرنوشت تلخ چند دزد که در ابتدا قصد سرقت از مقبره را داشتند، باعث شد گنج فرعون جوان دست نخورده باقی بماند.
به عنوان مثال، تابوت چهارم توت عنخ آمون به تنهایی از ۱۱۰۰ کیلوگرم طلای خالص ساخته شده بود. در یکی از اتاق های مقبره او حدود ۶۵۰ شی پیدا شد که برخی از آنها با طلا و سنگ های قیمتی تزئین شده بود. با این حال، ماسک توت عنخ آمون ارزش دیگری دارد.
ماسک توت عنخ آمون؛ نمادی از شکوه و فرهنگ مصر
طول این نقاب ۵۴ سانتی متر، عرض ۳۹٫۳ سانتی متر و عمق ۴۹ سانتی متر است و از دو لایه طلای مرغوب به ضخامت ۱٫۵ تا ۳ میلی متر ساخته شده است. خود نقاب مجموعاً ۱۰٫۲۳ کیلوگرم وزن دارد.
کریستالوگرافی اشعه ایکس که در سال ۲۰۰۷ انجام شد نشان داد که نقاب عمدتاً از آلیاژ مس و طلای ۲۳ عیار ساخته شده است تا فرآیندهای سرد مورد استفاده برای شکل دادن به نقاب را تسهیل کند. سطح نقاب نیز با یک لایه بسیار نازک (تقریباً ۳۰ نانومتر) از دو آلیاژ طلای مختلف پوشانده شده است: یک لایه سایه روشن از طلای ۱۸ عیار برای صورت و گردن و طلای ۲۲ عیار برای بقیه نقاب. .
چهره نمایانگر تصویر استاندارد و متعارف فراعنه است و اصلا عجیب نیست. نقاب دارای یک کلاهک مسی است که در بالای آن نشان سلطنتی مار کبری (ابجت) و کرکس (نخبت) که به ترتیب نمادهای حکومت توت عنخ آمون در مصر سفلی و مصر علیا هستند، روی آن قرار دارد.
نقاب همچنین دارای حکاکی و منبت و شیشه های رنگی و سنگ های قیمتی از جمله لاجورد (دور چشم و ابرو)، کوارتز (چشم)، ابسیدین (مردمک چشم) و تزئیناتی مانند عقیق، آمازونیت، فیروزه و سرامیک است. در قسمت های مختلف ماسک استفاده می شود.
یک حرز محافظ با هیروگلیف های مصری در ده خط عمودی و دو خط افقی در پشت و شانه های ماسک حک شده است. این طلسم برای اولین بار در پادشاهی میانه مصر، ۵۰۰ سال قبل از توت عنخ آمون، روی نقاب ظاهر می شود و در فصل ۱۵۱ کتاب مردگان استفاده می شود.
نقاب توت عنخ آمون چگونه کشف شد؟
اتاق دفن توت عنخ آمون در سال ۱۹۲۲ در گورستان تبانی در دره پادشاهان کشف شد و در سال ۱۹۲۳ افتتاح شد. دو سال دیگر طول کشید تا تیم کاوش به رهبری هوارد کارتر، باستان شناس انگلیسی، تابوت سنگین حاوی مومیایی را باز کند. توتانخ آمون در ۲۸ اکتبر ۱۹۲۵، آنها درونی ترین سه تابوت اتاق را باز کردند تا برای اولین بار پس از ۳۲۵۰ سال، ماسک طلایی را آشکار کنند.
در دسامبر ۱۹۲۵، ماسک از مقبره برداشته شد، در جعبه قرار گرفت و پس از طی ۶۳۵ کیلومتر (۳۹۵ مایل) به موزه مصر در قاهره رسید و در معرض دید عموم قرار گرفت.
چرا ماسک توت عنخ آمون ارزشمند است؟
نقاب توت عنخ آمون به دلیل جایگاه نمادین، هنری و تاریخی آن مهم است. این ماسک نشان دهنده قدرت و الوهیت پادشاه است و شکوه صنایع دستی مصر باستان را نشان می دهد و بینش ارزشمندی از فرهنگ و تاریخ مصر باستان ارائه می دهد.
ارزش مالی ماسک توت عنخ آمون چقدر است؟
معمولاً این ماسک حدود ۲ میلیون دلار ارزش گذاری می شود که البته این رقم به ارزش تاریخی این اثر بستگی ندارد.
آیا این ماسک نفرین شده است؟
نفرین فراعنه یا نفرین مومیایی، نفرینی است که گفته می شود هر کسی که مومیایی یک مصری باستان، به ویژه فرعون را مزاحم کند، می آید. گفته می شود این نفرین باعث بدشانسی می شود.