امروزه با پیچیدگی روزافزون پروژهها، بهویژه در حوزه صنعت، نیاز به مدیریت و نظارت دقیق بر تمامی مراحل آنها بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. در این میان، کنترل پروژه بهعنوان علم و هنری که به برنامه ریزی، سازماندهی و هدایت پروژهها بهمنظور دستیابی به اهداف از پیش تعیینشده میپردازد، نقشی کلیدی ایفا میکند. به شکلی که وظایف کنترل پروژه ارتباط مستقیمی با کنترل هزینهها دارد.
در حقیقت کارشناس کنترل پروژه بهعنوان یکی از ارکان اصلی تیم مدیریت پروژه، وظایف خطیری را بر عهده دارد و در موفقیت یا عدم موفقیت پروژه نقشی تعیینکننده ایفا میکند. در این مقاله به بررسی اهمیت استخدام کارشناس کنترل پروژه در موفقیت پروژههای صنعتی میپردازیم.
کنترل پروژه چیست؟
کنترل پروژه فرآیندی است که بهمنظور برنامهریزی، اجرا و نظارت بر تمامی مراحل یک پروژه انجام میشود. هدف از برنامه ریزی و کنترل پروژه، اطمینان یافتن از انجام پروژه در چارچوب بودجه، زمان و کیفیت تعیینشده است.
در این صورت ضمن مدیریت زمان، هزینه و منابع، پروژه به اهداف موردنظر با کیفیت مطلوب دست مییابد. در پروژههای صنعتی، کنترل پروژه از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ چراکه این پروژهها معمولا با حجم سرمایهگذاری بالا، پیچیدگیهای فنی و خطرات متعددی همراه هستند. برای مشاهده آگهی استخدام کنترل پروژه، روی لینک کلیک کنید.
اهمیت کنترل پروژه در پروژههای صنعتی
علیرغم کوششهای صورت گرفته، بسیاری از سازمانها متوجه میشوند که پروژههای بزرگ به دلایل متعددی از اهداف خود عقب میمانند. ازجمله این دلایل میتوان به خوشبینی بیشازحد، خطا در تخمین موارد، دادههای ناکافی و افزایش دامنه اجرای فرآیند پروژه اشاره کرد.
در مورد پروژههای بزرگمقیاس، ۹۸% از پروژهها با افزایش هزینه یا تأخیر مواجه میشوند. بر اساس مطلبی که در سایت aliresources.hexagon منتشرشده است، بهطور متوسط افزایش هزینهها تا ۸۰% از ارزش اولیه پروژه را شامل میشود و زمانبندیها اغلب بیش از ۲۰ ماه به تأخیر میافتند.
سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که: «تفاوت بین یک پروژه پرهزینه و با تأخیر طولانی و پروژهای که بهموقع و با بودجه تعیینشده تحویل داده میشود چیست؟». در بسیاری از موارد، پاسخ کنترلهای خوب پروژه است. در حقیقت کنترل پروژه نقشی حیاتی در موفقیت پروژههای صنعتی ایفا میکند. کارشناس کنترل پروژه با نظارت دقیق بر تمامی مراحل پروژه، میتواند به تحقق موارد زیر کمک کند:
- کاهش هزینهها
- کاهش زمان اجرا
- افزایش کیفیت
- کاهش ریسک
- افزایش رضایت ذینفعان
در پروژههای صنعتی که با خطرات و چالشهای متعددی همراه هستند، توجه به نقش و وظایف کارشناس کنترل پروژه در کاهش خطرات و افزایش شانس موفقیت پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است.
کاهش هزینهها
یکی از وظایف کنترل پروژه، کوشش برای کاهش هزینهها در طی فرآیند انجام پروژه است. با برنامهریزی دقیق و نظارت مستمر بر هزینهها، میتوان از هدر رفتن منابع و صرف هزینههای اضافی جلوگیری کرد.
کاهش زمان اجرا
از وظایف مدیر پروژه میتوان به کاهش زمان اجرای فرآیندها اشاره کرد. او با مدیریت زمان و تعیین زمانبندی دقیق برای هر مرحله از پروژه، میتواند از تأخیر در اتمام آن جلوگیری کند.
افزایش کیفیت
در شرح شغل کارشناس پروژه، به کوشش برای افزایش کیفیت پروژهها اشاره میشود. به شکلی که کارشناس کنترل پروژه با نظارت بر کیفیت مراحل مختلف پروژه، میتواند از بروز نقص و ایراد در محصول نهایی جلوگیری کند.
کاهش ریسک
در شرح وظایف کنترل پروژه عمرانی، کاهش خطرات و ریسکهای ناشی از اجرای پروژه به چشم میخورد. این افراد با شناسایی و ارزیابی ریسکهای پروژه و ارائه راهکارهای مناسب، میتوانند از بروز مشکلات و چالشهای غیرمنتظره جلوگیری کنند.
افزایش رضایت ذینفعان
معمولا در رزومه کارشناس کنترل پروژه، به جلب رضایت کارفرمایان در پروژههای قبلی اشاره میشود. کارشناس یا مدیر پروژه با انجام تعهدات پروژه در چارچوب زمان، بودجه و کیفیت تعیینشده، میتواند رضایت کارفرما، مشتریان و سایر ذینفعان پروژه را جلب کند.
مراحل برنامه ریزی و کنترل پروژه
برنامه ریزی و کنترل پروژه شامل مراحلی به شرح زیر است:
۱٫ تعریف پروژه: در این مرحله، اهداف، دامنه و الزامات پروژه مشخص میشود.
۲٫ برنامه ریزی: برنامه ریزی شامل تعیین وظایف، زمانبندی، منابع و بودجه پروژه است.
۳٫ اجرا: در این مرحله، وظایف پروژه طبق برنامه پیشبینیشده انجام میشود.
۴٫ نظارت و کنترل: در این مرحله، پیشرفت پروژه با برنامه مقایسه شده و در صورت انحراف، اقدامات اصلاحی لازم انجام میشود.
وظایف کنترل پروژه
کارشناس کنترل پروژه نقشی کلیدی در هدایت و رهبری پروژه بهسوی موفقیت ایفا میکند. این افراد وظایف متعددی را در طول اجرای پروژه بر عهدهدارند، ازجمله:
- تهیه برنامه زمانبندی و بودجه پروژه
- نظارت بر پیشرفت پروژه و انطباق آن با برنامه
- شناسایی و ارزیابی ریسکهای پروژه و ارائه راهکارهای مقابله با آنها
- تهیه گزارشهای دورهای از وضعیت پروژه
- مدیریت تغییرات در پروژه
- همکاری با مدیر پروژه و سایر اعضای تیم
- حلوفصل مشکلات و چالشهای پروژه
تهیه برنامه ریزی و کنترل پروژه
یکی از وظایف کنترل پروژه، تهیه برنامه برای اجرای فرآیندهای پروژه است. کارشناس کنترل پروژه باید با توجه به اهداف، محدودیتها و الزامات پروژه، برنامه ریزی جامعی برای انجام آن تهیه کند. این برنامه ریزی شامل تعیین زمانبندی، بودجه و منابع موردنیاز برای هر مرحله از پروژه است. معمولا برنامه ریزی برای اجرای فرآیندهای پروژه با استفاده از نرمافزارهای مختلف همچون نرم افزار کنترل پروژه msp انجام میشود.
نظارت بر پیشرفت پروژه
از دیگر وظایف کارشناس کنترل پروژه، انجام امور نظارتی است. کارشناس کنترل پروژه باید بهطور مستمر بر پیشرفت پروژه نظارت داشته باشد و در صورت نیاز، انحرافات از برنامه را شناسایی و تحلیل کند.
مدیریت ریسک
در شرح وظایف کارشناس برنامه ریزی و کنترل پروژه، مدیریت ریسک موردتوجه قرارگرفته است. کارشناس کنترل پروژه باید ریسکهای پروژه را شناسایی، ارزیابی و اولویتبندی کند و برای هر یک از آنها راهکارهای مناسبی را ارائه دهد. معمولا کارشناسان برای انجام این امور از نرمافزارهای مدیریت ریسک استفاده میکنند.
گزارش دهی
از وظایف کنترل پروژه، گزارش دهی مستمر است. کارشناس کنترل پروژه باید بهطور مرتب گزارشهایی از وضعیت پروژه به مدیر پروژه و سایر ذینفعان ارائه دهد.
مدیریت تغییرات
کارشناس کنترل پروژه باید درخواستهای تغییر را بررسی و تحلیل کند و در صورت تأیید، آنها را در برنامه ریزی و کنترل پروژه اعمال نماید.
هماهنگی با ذینفعان
کارشناس کنترل پروژه باید با تمامی ذینفعان پروژه، ازجمله کارفرما، پیمانکار، مشاوران و مشتریان، هماهنگی و تعامل لازم را داشته باشد.
حقوق کارشناس کنترل پروژه
درآمد کارشناس کنترل پروژه به عوامل مختلفی مانند سابقه کاری، تجربه، مهارتها، مدرک تحصیلی و محل کار بستگی دارد. با توجه به نیاز روزافزون صنایع به این شغل، فرصتهای شغلی مناسبی برای کارشناسان کنترل پروژه در بازار کار وجود دارد.
برای استخدام شدن در این شغل، داشتن مدرک لیسانس یا فوقلیسانس در رشته مهندسی صنایع یا یکی از رشتههای مرتبط، مهارت استفاده از نرمافزارهای کنترل پروژه و تجربه کاری در پروژههای صنعتی بسیار حائز اهمیت است.
خوب است بدانید که بر اساس گزارشهای منتشرشده، متوسط حقوق کارشناس کنترل پروژه در شهر تهران در سال ۱۴۰۳، مبلغی معادل با ۲۰٫۱ میلیون تومان در ماه است. همچنین، میانگین حقوق کارشناس کنترل پروژه در سایر شهرهای کشور، مبلغی برابر با ۱۶٫۹ میلیون تومان در ماه است.
جمعبندی
کارشناس کنترل پروژه نقشی کلیدی در موفقیت پروژههای صنعتی ایفا میکند. با برنامه ریزی دقیق، نظارت مستمر و مدیریت ریسک، کارشناس کنترل پروژه میتواند به کاهش هزینهها، کاهش زمان اجرا، افزایش کیفیت پروژه و افزایش رضایت ذینفعان کمک کند.
علاوه بر این، با توجه به نیاز روزافزون صنایع به این شغل، فرصتهای شغلی مناسبی برای کارشناسان کنترل پروژه در بازار کار وجود دارد. در این مقاله ضمن بررسی وظایف کنترل پروژه، به حقوق کارشناس کنترل پروژه در مناطق مختلف کشور نگاهی انداختیم.