توالت را در نظر بگیرید آن کاسه چینی محقری که چندین بار در روز مواد زائد ما را دفع می کند. توالت تا به امروز تکه ای از فناوری نبوده که اغلب بروزرسانی های پر زرق و برق را دریافت کند (اگرچه فلاش دوگانه، گرم کردن صندلی و ویژگی های الکترونیکی مطمئنا می تواند آن را ارتقاء دهد) و هم چنین یکی از محبوبان دنیای طراحی نبوده است.
به گزارش باملین به نقل از شبکه خبری سی ان ان، با این وجود، به گفته بسیاری از طراحان، مهندسان محیط زیست و کارشناسان امور بهداشتی که امیدوارند تغییری در الگو ایجاد کنند توالتها نیاز مبرمی به ارتقاء دارند همان طور که کل رویکرد ما در مورد فاضلاب نیازمند تغییر است. براساس گزارش آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) شستشوی مدفوع امریکاییها تقریبا یک سوم مصرف آب در خانههای ایالات متحده را تشکیل میدهد.
در بسیاری از نقاط جهان استفاده از توالتهای پر شده از آب به طور فزایندهای به محل بحث تبدیل شده، زیرا تغییرات آب و هوایی منجر به خشکسالی شدیدتر میشود در نتیجه در مناطق فاجعه بار از نظر خشکسالی یا مکانهایی که دسترسی به آب جاری ندارند نیاز به نوآوری در عرصه توالت حتی فوریتر به نظر میرسد. بازنگری در نحوه برخورد با دفع مدفوع و مواد زائد نیز ممکن است یک فرصت قلمداد شود: مدفوع ما میتواند به گرمای تجدیدپذیر، برق و کود تبدیل شود.
“آرجا رنل” هنرمند و معمار فنلاندی که این موضوع را به دوسالانه (بینال) معماری ونیز در سال گذشته آورده میگوید: “فضولات و مدفوع زباله نیست بلکه یک منبع است”. او در این زمینه متخصص نبود، اما وقتی متوجه شد که مقداری از فاضلاب ونیز به طور مستقیم به کانالهای آن ریخته میشوند نگران شد و قصد داشت یک رویکرد بهداشتی را برای این مسئله نشان دهد: توالت خشک.
رنل میگوید:”توالت خشک که در فنلاندی به عنوان Huussi شناخته میشود ادرار را از مدفوع جدا میکند و برای جلوگیری از بو تهویه میشود. کاربران پس از اجابت مزاج محتویات سطل توالت را با ذغال سنگ نارس یا خاک اره لایه بندی میکنند. سپس پس از پر شدن فضولات را در طی چند ماه به یک ظرف دربسته بزرگتر منتقل میکنند تا میکروارگانیسمها از بین بروند”.
در چنین فرآیندی مواد باقی مانده غنی از نیتروژن و فسفر میتوانند بهعنوان کود طبیعی به جای نوع معمول مصنوعی که گازهای گلخانهای منتشر میکند استفاده شود.
روش کمپوست خشک برای کسانی که خانههای خارج از شبکه دارند آشنا خواهد بود. در ایالات متحده توالتهای کمپوست خشک مدت هاست که به عنوان جایگزینی برای توالتهای سیفون دار در خانههای روستایی که به سیستم فاضلاب وصل نیستند یا توسط افرادی که توانایی مالی نصب مخزن سپتیک خنثیکننده را ندارند که میتواند هزاران دلار هزینه داشته باشد ساخته شده اند.
“کلسی مک ویلیامز” مهندس محیط زیست میگوید که نیاز به راه حلهای پایدار در مناطق خشکسالی یا سیل زده افزایش مییابد. او میگوید:”در حال حاضر چندین ایالت وجود دارند که مردم در ان در حال کار بر روی تغییر قوانین ساختمانی فعلی هستند تا نه تنها توالتهای کمپوست بلکه راه حلهای خلاقانه تری را ایجاد کنند”. او میافزاید:” تانکهای سپتیک عالی هستند. آنها نوعی فناوری بسیار قدیمی هستند و هنوز هم به طور کلی از چاههای ما در برابر فضولات انسانی و باکتریها محافظت بعمل میاورند، اما راه حلهای بهتری نیز وجود دارند”.
با این وجود، گسترش استفاده از توالتهای کمپوست خشک چالشهای بزرگی را از قوانین سطح ایالت یا شهرستان گرفته تا ترجیحات شخصی ایجاد میکند. نصب آن توالتها در محیطهای شهری دشوار است و نگهداری از آن صرفا درون یک خانه تک خانواده آسان بوده و در سطح جمعیتی گستردهتر دشوار است. موضوع زمان نیز وجود دارد: انتظار تا یک سال برای بازیافت فضولات بسیاری از افراد را منصرف میکند. مک ویلیامز میگوید”این روش از مردم میخواهد به چیزی اهمیت دهند که از نظر بیولوژیکی با آن مخالف هستند”.
عمل ناپدید شدن
با این وجود، اگر مدفوع شما در اکثر موارد از توالت تان ناپدید شود چه خواهد شد؟ “دایانا یوسف” کارآفرین و دانشمند استارت آپی را راه اندازی کرده که در حال ثبت اختراع مادهای تبخیری است که هدف ان کاهش ۹۷ درصدی حجم مدفوع و فضولات در یک روز میباشد. هدف آن استارت آپ عرضه توالت قابل حمل کم هزینه و کاملا بدون نیاز به آب بوده که “آی ترون” (I Throne) نامیده میشود و فضولات انسانی را در کیسهای با مواد اختصاصی ذخیره میکند. در واقع، آی ترون به سرعت حجم فضولات انسانی را برای استفاده در جوامعی که به سرویسهای بهداشتی ایمن دسترسی ندارند کاهش میدهد. این سیستم از یک ماده اختصاصی برای کاهش حجم فضولات استفاده میکند و در حال حاضر در پاناما در حال آزمایش است.
یوسف میگوید آن چه باقی میماند قابل بازیافت است. او میگوید:”زمانی که فضولات را در نقطه تولید کوچک میشوند اساسا میتوانید از لحاظ بهداشتی آن را در اختیار داشته باشید و جوامع را پاک سازید. با این وجود، پس از آن شما از آب استفاده نمیکنید یا آب را آلوده نخواهید کرد”. او میگوید نسخههای آینده “آی ترون” ممکن است رطوبت تبخیر شده از ادرار یا مدفوع را به آب آشامیدنی تبدیل کند یا فضولات ذخیره شده باقی مانده را به انرژی تجدیدپذیر تبدیل نماید.
او میافزاید:”این محصول با گذشت زمان “پیشرفتهتر میشود. من فکر میکنم ظرف پنج تا ده سال آینده دیگر کسی حاضر نباشد در خانهای با توالتی که با فلاش تانک کار میکند و برای شستشوی فضولات نیاز به آب دارد زندگی کند”.
فضولات و ضایعات رو به “به یافت”* (Upcycling)
در شهرهای دارای سیستم فاضلاب توسعه یافته ممکن است تغییر اساسی از دید خارج شود. برای مثال، با وخیمتر شدن وضعیت خشکسالی در کالیفرنیا اکنون سانفرانسیسکو نیاز به ساختمانهای جدید بزرگتر از ۳۰۴۸۰ متر مربع برای داشتن سیستمهای بازیافت فاضلاب در محل دارد. در این میان، استارت آپ محلی Cleantec که اولین سیستم استفاده مجدد از آب خاکستری* شهر را ساخته سیستم خود را به واحدهای مسکونی، پردیسهای شرکتها، کارخانهها و هتلهای اطراف آن ایالت میرساند.
در همین حال، در شهر هلسینگبورگ سوئد یک کارخانه فاضلاب سنتی به طور کامل در یک مرکز درمانی جدید نوآورانه به نام Recolab بازسازی شده است. recolab از طریق یک سیستم سه لولهای که آب حاوی فضولات انسانی (یا آب سیاه) را از خلاء کم آب جدا و بازیافت میکند به هر ساختمان در منطقه جدید متصل میشود. قرار است تا سال ۲۰۳۰ میلادی هنگامی که توسعه مسکن در آن منطقه تکمیل شود Recolab به ۲۵۰۰ نفر از ساکنان آن منطقه خدمت رسانی خواهد کرد. گآماندا هاکس” توسعه دهنده تجارت در Recolab میگوید: “وقتی شما فاضلاب را جدا میکنید این دقیقا مشابه همان اصلی است که طبق آن پلاستیک را از فلز جدا میکنید و بازیافت اسانتر میشود. ۹۴ درصد فاضلاب در شهرهای ما در واقع تمیز است”.
همانند توالتهای کمپوست خشک عصاره نیتروژن و فسفر خاص از فضولات انسانی و هم چنین کمپوست غذایی گرفته شده توسط Recolab به گلولههای کود در یک کارخانه مجاور تبدیل میشوند. زیست گاز* (بیوگاز) از فضولات بازیافت شده به گرمایش تبدیل میشود در حالی که از آب بازیافت شده در استخر شنا استفاده خواهد شد. در حال حاضر آن تاسیسات به دلیل مقررات سخت گیرانه دولت سوئد درباره استفاده و تبدیل فاضلاب به آب قابل نوشیدن آب خاکستری را بازیافت نمیکند. با این وجود، هاکس امیدوار است که این مقررات به ویژه در مناطقی که ممکن است کمبود آب به دلیل تغییرات آب و هوا شایعتر شود تغییر کنند. هاکس امیدوار است و میگوید:”هدف آن است که آگاهی در مورد فاضلاب به عنوان یک منبع را افزایش دهیم. ما نباید آن را در شهرهای خود پنهان کنیم”. رنل میگوید:”رفتن به توالت باید بسیار ساده باشد. اگر میخواهیم با سیستم فعلی رقابت کنیم باید چیزی به همان اندازه آسان ارائه نماییم”.
*بِه یافت نوعی از بازیافت است که در آن ماده پسماند پس از بازیافت کیفیتی بهتر از ماده یا شئ اصلی پیدا میکند. این امر میتواند از طریق بهتر و خالصتر کردن خود ماده یا از طریق استفاده مجدد خلاقانه و هنری از پسماند صورت بگیرد. به یافت فرایند تبدیل محصولات جانبی، مواد زائد، محصولات بی فایده یا ناخواسته به مواد جدید یا محصولاتی است که کیفیت بالاتر یا ارزش بیش تری دارند مانند ارزش هنری یا ارزش زیست محیطی.
*آب بازیافتی یا فاضلابهای خانگی به آبهای ضایعاتی (پساب) ایجاد شده توسط افراد در خانهها یا ساختمانهای اداری گفته میشود که دربرگیرنده تمام جریانها به استثنای فاضلاب خروجی از سرویسهای بهداشتی (فاضلاب مدفوعی که به آن آب سیاه میگویند) استحصال شده از فعالیتهای معمول روزانه نظیر رخت شویی، شستشوی ظروف و حمام کردن است که میتوانند برای اموری مثل آبیاری فضاهای سبز، سیفون توالت و ساختمانهای نیازمند رطوبت زیاد همچون گلخانهها به مصرف مجدد برسند. آب خاکستری یا فاضلابهای خانگی تفاوتهای زیادی با فاضلاب توالتی دارند، زیرا مورد اخیر را با نام گندابها (یا آب سیاه) میشناسند که حاوی فضولات انسانی هستند. آب خاکستری اصولا نام خویش را از ظاهر تیرهای دریافت کرده که حد واسط آب آشامیدنی با مفهوم آب سفید و گندابهای توالتی یا آب سیاه میباشند.
*از شکستن و تجزیه زیست توده توسط ریزاندامگان (میکروارگانیسم ها) و باکتریها در غیاب اکسیژن بهدست میآید. زیستگاز یک منبع تجدیدپذیر انرژی مشابه انرژی خورشیدی و انرژی بادی محسوب میشود. زیست گاز را میتوان از زیست توده یا زبالههای زیستی تولید کرد در نتیجه، سازگار با محیط زیست است. زیست گاز در یک فرایند تجزیه بی هوازی معلق منکاسید توسط باکتریهای بی هوازی یا در یک فرایند تخمیر مواد قابل تجزیه از قبیل کود کشاورزی، فاضلاب، زبالههای شهرداری، زبالههای سبز (باغها و پارک ها)، مواد گیاهی و محصولات کشاورزی بهدست میآید. زیست گاز به طور کلی از متان و دیاکسید کربن تشکیل شده، اما ممکن است مقادیر ناچیزی سولفید هیدروژن، بخار آب و زیلوکسان (اکسید سیلیکن) نیز داشته باشد.