مواد شیمیایی نقش بسیار مهمی در صنعت و تولید محصولات مختلف دارد. انجام بسیاری از واکنش‌ها جهت تولید مواد مورد نیاز حیطه‌های مختلف به وجود مواد شیمیایی وابسته است. از جمله می‌توان به نقش مواد شیمیایی در صنایع غذایی و شیمیایی اشاره کرد. ساختار و ترکیباتی وجود دارند که به عنوان مکمل و نگهدارنده در مواد غذایی استفاده می‌شوند. این مواد شیمیایی معمولاً حدی از آستانه برای بی ضرر بودن دارند. از جمله این مواد می‌توان به انواع نمک‌ها، رنگ‌ها و نیترات اشاره کرد. گذشته از مواد غذایی مواد شیمیایی پرکاربرد دیگری وجود دارند که در صنایع گسترده نساجی، پزشکی، کشاورزی و صنایع فولاد و ذوب آهن استفاده می‌شوند.
در ادامه ده ماده شیمیایی بسیار مهم که در تولید داخلی کشور‌ها تاثیر زیادی دارند را معرفی می‌کنیم. این مواد در صنایع متعدد و به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. با ما همراه باشید:
مواد شیمیایی پر کاربرد
مواد شیمیایی نقش مهمی در زندگی روزمره ما دارند. از تولید مواد غذایی و شوینده‌ها گرفته تا ساخت داروها، پلاستیک‌ها و… . مواد شیمیایی در همه جا یافت می‌شوند.
جهت آشنایی بیشتر با انواع مواد شیمیایی و کاربرد های مختلف آن‌ها به وبسایت رسمی شرکت پارس فراسو مراجعه فرمایید.
اسید سولفوریک
اسید سولفوریک که در گذشته با نام جوهر گوگرد خوانده می‌شد، اسیدی بسیار قوی است که با هر درصدی در آب حل می‌شود و فرمول شیمیایی آن H2SO4 است. این ماده یک مایع بی‌رنگ، بی‌بو و با گرانروی بالا است که در آب انحلال پذیر است و واکنش ترکیب شدن آن با آب بسیار گرمازا است. این اسید قوی در تولید کودهای شیمیایی، باتری‌ها، رنگ‌ها، مواد شوینده و داروسازی کاربرد دارد.
برخی از ویژگی‌های اسید سولفوریک
۱. خاصیت اسیدی قوی: این اسید می‌تواند به راحتی پروتون (H+) آزاد کند و به همین دلیل یک اسیدی قوی محسوب می‌شود.
۲. خورندگی: اسید سولفوریک می‌تواند به بسیاری از مواد، از جمله فلزات، پارچه و پوست آسیب برساند.
۳. جاذب رطوبت بودن: این اسید رطوبت هوا را جذب می‌کند و به همین دلیل در غلظت‌های بالا می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود.
۴. خاصیت گرمازا: واکنش ترکیب شدن اسید سولفوریک با آب بسیار گرمازا است و باید با احتیاط انجام شود.
نیتروژن
نیتروژن عنصری شیمیایی با نماد N و عدد اتمی هفت است. این عنصر، بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است و در شرایط عادی به صورت گاز وجود دارد. نیتروژن ۷۸٪ جو زمین را تشکیل می‌دهد و عنصر اصلی در بافت‌های زنده است. این عنصر حیاتی در تولید کودهای شیمیایی، مواد منفجره و داروها کاربرد دارد.
برخی از ویژگی‌های نیتروژن
۱. خاصیت غیرفلزی: نیتروژن یک عنصر غیرفلزی است و واکنش‌پذیری آن کم است.
۲. دو اتمی بودن: مولکول‌های نیتروژن از دو اتم نیتروژن تشکیل شده‌اند.
۳. خاصیت حلالیت: نیتروژن در آب حلالیت کمی دارد.
۴. نقطه جوش: نیتروژن در دمای بسیار پایین (منفی ۱۹۵٫۸ درجه سانتیگراد) می‌جوشد.
۵. نقطه ذوب: نیتروژن در دمای بسیار پایین (منفی ۲۱۰ درجه سانتیگراد) ذوب می‌شود.
اتیلن
اتیلن، که با نام اتن نیز شناخته می‌شود، ساده‌ترین هیدروکربن غیر اشباع و اولین عضو از گروه آلکن‌ها است. فرمول شیمیایی آن C2H4 است و بین دو اتم کربن آن، یک پیوند دوگانه وجود دارد. اتیلن گازی بی‌رنگ، آتش‌گیر و با بویی ملایم است که در ترکیب نفت و گاز طبیعی یافت می‌شود.
برخی از ویژگی‌های نیتروژن
۱. نقطه جوش بسیار پایین: منفی ۱۰۳.۷ درجه سانتیگراد
۲. جرم مولی: ۲۸.۰۵ گرم بر مول
۳. نقطه ذوب بسیار پایین: منفی ۱۶۹.۲ درجه سانتیگراد
۴. چگالی: ۱.۱۸ کیلوگرم بر متر مکعب
۵. قابلیت انحلال: ۲۵۰ میلی لیتر در یک لیتر آب صفر درجه
۶. واکنش‌پذیری: اتیلن به دلیل وجود پیوند دوگانه، در واکنش‌های افزایشی شرکت می‌کند. برای مثال، با هالوژن‌ها واکنش داده و هالو اتان تولید می‌کند و با اضافه کردن آب به پیوند دوگانه، اتانول تولید می‌شود.
اکسیژن
اکسیژن عنصری شیمیایی با نماد O و عدد اتمی هشت است. این عنصر که عضوی از خانواده‌ی عناصر گروه کالکوژن، یعنی گروه شانزدهم در جدول تناوبی است، نافلزی بسیار واکنش‌پذیر و عاملی اکسیدکننده است که به آسانی موجب اکسید شدن عناصر و ترکیبات شیمیایی می‌شود. این عنصر حیاتی برای تنفس انسان و سایر موجودات زنده ضروری است و در تولید فولاد، شیشه و مواد شیمیایی کاربرد دارد.
برخی از ویژگی‌های اکسیژن
۱. بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است.
فرمول شیمیایی: O2
نقطه جوش: منفی ۱۸۲٫۹۵ درجه سانتیگراد
نقطه ذوب: منفی ۲۱۸٫۷۹ درجه سانتیگراد
خاصیت حلالیت: در آب نامحلول است.
چگالی: ۱٫۴۲۹ گرم بر لیتر
پروپیلن
پروپیلن که با نام‌های متیل‌اتیلن و پروپن نیز شناخته می‌شود، یک هیدروکربن با فرمول شیمیایی C3H6 است. این گاز بی‌رنگ و بسیار قابل اشتعال است. این گاز بی رنگ در تولید پلاستیک‌ها، مواد شیمیایی آلی و سوخت‌ها کاربرد دارد.
برخی از ویژگی‌های پروپیلن:
۱. نقطه جوش: منفی ۴۷٫۷ درجه سانتیگراد
۲. نقطه ذوب: منفی ۱۸۹٫۷ درجه سانتیگراد
۳. خاصیت حلالیت: در آب نامحلول است.
۴. چگالی: ۱٫۷۴ گرم بر لیتر
هیدروکسید سدیم
هیدروکسید سدیم که با نام‌های سود سوزآور و کاستیک سودا نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaOH است. این باز قوی در تولید صابون، کاغذ، شوینده‌ها و آلومینیوم کاربرد دارد.
برخی از ویژگی‌های هیدروکسید سدیم
۱. شکل: جامد، سفید، کریستالی و بدون بو
۲. حلالیت: در آب به شدت محلول است.
۳. خاصیت: قلیایی قوی
۴. پی اچ (PH): 14 (محلول ۱ مولار)
۵. چگالی: ۲٫۱۳ گرم بر سانتی‌متر مکعب
۶. نقطه ذوب: ۳۱۸ درجه سانتیگراد
۷. نقطه جوش: ۱۳۹۰ درجه سانتیگراد
کلر
کلر یک عنصر شیمیایی با رنگ زرد مایل به سبز و بوی تند است. این گاز بسیار سمی و قابل اشتعال است. این عنصر در تصفیه آب، تولید پلاستیک‌ها و مواد ضدعفونی کننده کاربرد دارد.
برخی از ویژگی‌های گاز کلر
۱. فرمول شیمیایی: Cl2
۲. نقطه جوش: منفی ۳۴٫۰۴ درجه سانتیگراد
۳. نقطه ذوب: منفی ۱۰۱٫۵ درجه سانتیگراد
۴. حلالیت: در آب محلول است
۵. چگالی: ۳٫۲۱۴ گرم بر لیتر
۶. خاصیت: اکسید کننده قوی
متان
متان یک گاز بی‌رنگ و بی‌بو است که ساده‌ترین آلکان و اولین عضو خانواده هیدروکربن‌های اشباع است. این گاز بی رنگ به عنوان سوخت در منازل و صنایع و در تولید مواد شیمیایی کاربرد دارد. متان به طور ذاتی سمی نیست، اما در غلظت های بالا می تواند خطرناک باشد.
برخی از ویژگی‌های متان
۱. فرمول شیمیایی: CH4
۲. نقطه جوش: منفی ۱۰۸٫۵ درجه سانتیگراد
۳. نقطه ذوب: منفی ۱۸۲٫۵ درجه سانتیگراد
۴. حلالیت: در آب نامحلول است.
۵. چگالی: ۰٫۷۱۷ گرم بر لیتر
اسید نیتریک
اسید نیتریک یک اسید قوی، خورنده و اکسنده است که در حالت خالص به رنگ زرد و بی بو است. این اسید قوی در تولید کودهای شیمیایی، مواد منفجره و رنگ‌ها کاربرد دارد.
برخی از ویژگی‌های اسید نیتریک
۱. فرمول شیمیایی: HNO3
۲. نقطه جوش: ۸۳ درجه سانتیگراد
۳. نقطه ذوب: منفی ۴۱٫۶ درجه سانتیگراد
۴. حلالیت: در آب محلول است.
۵. چگالی: ۱٫۵۱۲ گرم بر لیتر
۶. خاصیت: اکسنده قوی
آمونیاک
آمونیاک یک گاز بی‌رنگ با بوی تند است که ساده‌ترین ترکیب نیتروژن و هیدروژن است. این ترکیب شیمیایی در تولید کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی کاربرد دارد. استنشاق آمونیاک می‌تواند باعث تحریک چشم، بینی، گلو و ریه‌ها شود. در موارد شدید، مسمومیت با آمونیاک می‌تواند منجر به مرگ شود.
برخی از ویژگی‌های آمونیاک:
۱. فرمول شیمیایی: NH3
۲. نقطه جوش: منفی ۳۳٫۳۴ درجه سانتیگراد
۳. نقطه ذوب: منفی ۷۷٫۷۳ درجه سانتیگراد
۴. حلالیت: در آب محلول است.
۵. چگالی: ۰٫۸۲۴ گرم بر لیتر
۶. خاصیت: قلیایی
در پایان
مواد شیمیایی مختلفی وجود دارند که در صنایع و کارخانه‌های تولید مواد غذایی و شیمیایی به کار گرفته می‌شوند. این مواد ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را از هم متمایز می‌کند و البته نحوه نگهداری آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود. در مقاله حاضر ده نمونه از مواد بسیار پر استفاده در صنعت را به همراه ویژگی‌های آن معرفی کردیم.