هر ویلا و باغ پس از کاشته شدن درختان ، بوته های مختلف و ایجاد یک سختمان و یا هر گونه فضای طبیعی دیگر مانند چمن در آن، در مرحله دوم نیاز به یک روشنایی پایدار دارد که در هنگام شب به قسمت های مختلف جان بدهد و از سوی دیگر امنیت شبانه را تامین نماید. نورپردازی صحیح، فراتر از نصب چند چراغ ساده است؛ این یک هنر و علم است که می‌تواند فضای بیرونی شما را از یک محوطه تاریک و غیرقابل استفاده در شب، به یک پناهگاه جادویی و امن تبدیل کند. در این مقاله جامع، ما به بررسی دقیق عوامل ، تکنیک ها و محصولات مورد نیاز برای دستیابی به یک سیستم روشنایی ایده‌آل برای باغ و ویلا خواهیم پرداخت و گام به گام شما را در این فرآیند راهنمایی خواهیم کرد.
عوامل موثر در تامین روشنایی باغ
طراحی یک سیستم روشنایی کارآمد برای باغ و ویلا مستلزم در نظر گرفتن مجموعه‌ای از عوامل پیچیده و در هم تنیده است. این فرآیند به هیچ وجه یک راه حل واحد برای همه نیست، بلکه باید به صورت سفارشی و متناسب با ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر فضا طراحی شود.
اندازه و توپوگرافی محوطه
یک باغ وسیع با شیب ها و سطوح مختلف، نیازمند استراتژی لایه بندی نور و استفاده از منابع نوری با توان های متفاوت است، در حالی که یک حیاط کوچک و مسطح ممکن است تنها با چند منبع نوری کانونی به خوبی روشن شود.
نوع پوشش گیاهی باغ
عامل دوم، پوشش گیاهی موجود است؛ درختان بلند و کهنسال ، بوته های انبوه، و باغچه های گل هر کدام به نوع خاصی از نورپردازی برای برجسته شدن نیاز دارند.
معماری ساختمان ویلا
معماری ساختمان ویلا و سایر سازه‌های موجود مانند آلاچیق، استخر یا دیوارها است که باید در طراحی نورپردازی به عنوان نقاط کانونی یا پس زمینه در نظر گرفته شوند.
علاوه بر این، مناطق کاربردی باید به دقت شناسایی شوند؛ مسیر های تردد، پله‌ها، محوطه نشیمن، فضای باربیکیو و ورودی ها هرکدام نیا زهای نوری متفاوتی از نظر شدت و نوع نور دارند.
انتخاب نوع محصولات
پس از تعیین اهداف و بررسی عوامل محیطی، نوبت به انتخاب محصولات روشنایی می‌رسد. بازار مملو از گزینه‌های متنوعی است که هر کدام برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند. انتخاب صحیح محصول مستقیماً به اهداف چهارگانه (امنیت، ایمنی، زیبایی، کاربرد) بستگی دارد.
بررسی پروژکتور ال ای دی
در میان تمام گزینه های روشنایی فضای باز، پروژکتور ال ای دی بی تردید به عنوان بهترین و کارآمد ترین گزینه برای تامین روشنایی فضا های باز و گسترده باغ و ویلا، به ویژه برای اهداف امنیتی و روشنایی عمومی، شناخته می شود. این محصولات برای پرتاب نور قدرتمند در یک زاویه باز طراحی شده‌اند و می‌توانند محوطه های وسیع، دیوار های ساختمان، یا درختان بسیار بلند را به خوبی روشن کنند. قیمت پروژکتور ال ای دی نیز کاملا مناسب می باشد و شما با توجه به نور مورد نیاز خود می توانید وات خروجی مناسب را برگزینید. اما دلایلی که باید این محصولات را برگزینیم ، فراتر از قدرت نوری آنهاست و مستقیماً به ویژگی های فنی تکنولوژی ال ای دی باز می‌گردد.
بهره وری نوری و مصرف انرژی
پروژکتور های ال ای دی بخش اعظم انرژی مصرفی (بیش از ۹۰ درصد) را به نور تبدیل می کنند ، در حالی که تکنولوژی های قدیمی تر مانند هالوژن یا متال هالید، بخش زیادی از انرژی را به صورت حرارت هدر می دادند .
طول عمر بسیار بالا
یک پروژکتور ال ای دی با کیفیت می‌تواند بین ۳۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ ساعت عمر مفید داشته باشد. این در مقایسه با ۱,۰۰۰ تا ۲,۰۰۰ ساعت عمر لامپ های هالوژن، یک مزیت انقلابی محسوب می شود .
استحکام و دوام محیطی
چراغ های ال ای دی از تکنولوژی حالت جامد بهره می برند و فاقد هرگونه حباب شیشه ای شکننده یا فیلامان حساس هستند. این امر آن ها را در برابر لرزش، ضربه و شوک های فیزیکی بسیار مقاوم می سازد.
کیفیت نور و کنترل‌پذیری
ال ای دی ها نوری با شاخص نمود رنگ (CRI) بالا ارائه می دهند که باعث می شود رنگ ها در شب طبیعی تر دیده شوند. همچنین ، آن ها به صورت آنی روشن می شوند .
ایمنی و تولید حرارت کم
پروژکتور های ال ای دی حرارت بسیار کمی تولید می‌کنند. این ویژگی خطر آتش سوزی در تماس با شاخ و برگ خشک را کاهش می‌دهد و همچنین باعث می شود در صورت لمس اتفاقی، ایمن باشند.
شرکت های برتر تولید کننده پروژکتور ال ای دی
انتخاب یک پروژکتور ال ای دی با کیفیت، مستلزم انتخاب یک تولیدکننده معتبر است. کیفیت یک پروژکتور به عوامل متعددی وابسته است . در حال حاضر شرکت های پروژکتور ال ای دی خوب و معتبری مانند پرتو نور توس، گلنور، مازی نور و دکتر لایت از جمله نمونه هایی هستند که خود با استفاده از تکنولوژی روز دنیا اقدام به تولید پروژکتور روشنایی در وات های گوناگون کرده اند. این شرکت ها معمولاً از چیپ های ال ای دی و درایور های با کیفیت استفاده می کنند.
استفاده از پروژکتور ال ای دی خورشیدی
یکی از چالش های بزرگ در نورپردازی باغ ها و ویلا های وسیع، تامین برق برای نقاط دور از ساختمان اصلی است. حفاری و کابل کشی در فواصل طولانی می‌تواند بسیار پر هزینه، زمان بر و مخرب برای فضای سبز موجود باشد. در اینجا، پروژکتور های ال ای دی خورشیدی به عنوان یک راه‌حل ایده آل مطرح می شوند. این خاصیت برای باغ هایی که در تامین برق پایدار مشکل دارند یا در مناطق دورافتاده و خارج از شبکه قرار دارند، بسیار مناسب است. مزیت اصلی باغ این است که یک “فضا باز” محسوب می شود و معمولاً دسترسی خوبی به نور مستقیم خورشید دارد.
ساختار پروژکتور ال ای دی خورشیدی
هر محصول پروژکتور ال ای دی خورشیدی از سه بخش اصلی تشکیل شده است: یک پنل فتوولتائیک (سلول خورشیدی) که نور خورشید را به برق تبدیل می‌کند، یک باتری (معمولاً لیتیوم-یون) برای ذخیره انرژی، و خود چراغ ال ای دی. در طول روز، پنل، باتری را شارژ می‌کند و در هنگام تاریکی (معمولاً از طریق یک سنسور نوری داخلی)، چراغ به صورت خودکار روشن شده و از آن انرژی ذخیره شده استفاده می‌نماید .
چراغ های پایه دار برای ویلا و باغ
در حالی که پروژکتورها برای روشنایی گسترده و امنیتی عالی هستند، برای روشن کردن مسیرها و ایجاد نور محیطی در سطح پایین، به دسته‌ی دیگری از محصولات نیاز داریم: چراغ‌های پایه‌دار. این نوع چراغ‌ها که از نظر ظاهری می‌توانند شبیه چراغ های پارکی و خیابانی (در ارتفاع بلند) یا چراغ‌های چمنی باشند، نقشی کلیدی در تعریف فضا و هدایت افراد در شب دارند.
کاربرد چراغ پایه دار در باغ
از این ها برای روشنایی مسیر تردد ماشین ها و یا راه رو های کناری باغ می‌توان بهره برد. چراغ های پایه دار بلند تر می توانند نور محیطی گسترده‌ای را در اطراف ساختمان باغ و ویلا یا در تقاطع مسیرها فراهم کنند. حتی می توان روی این پایه های بلند، به جای چراغ های کلاسیک، پروژکتور ال ای دی نیز سوار کرد تا نور جهت‌دار و قدرتمندی را برای یک محوطه خاص تامین نمود. نوع کوتاه تر این محصولات ، یعنی چراغ های چمنی، برای مشخص کردن لبه های مسیر پیاده روی، پله ها و محدوده‌ی باغچه ها ایده‌آل هستند. آنها نور را به سمت پایین و طرفین هدایت می کنند تا ضمن روشن کردن مسیر، از ایجاد خیرگی برای عابران جلوگیری کنند .
وال واشر (Wall Washer)
وال واشرها دسته‌ای خاص و بسیار جذاب از چراغ های ال ای دی خطی هستند که کاربردی متفاوت از پروژکتور ها دارند. این چراغ ها که همان گونه که از اسمشان نیز مشخص است، برای پخش کردن نور به دیوار طراحی شده‌اند؛ یعنی نور را به صورت یکنواخت، گسترده و خطی روی سطح دیوار پخش می کنند و مخصوص دیوار ها می باشد. در حالی که یک پروژکتور نقطه‌ای از نور ایجاد می کند، وال واشر یک پرده‌ی یکدست از نور را بر روی نما، دیوار های محوطه، یا نرده ها می اندازد.
هدف از روشنایی باغ
پیش از انتخاب حتی یک چراغ، تعیین دقیق “هدف” از نورپردازی امری حیاتی است. اهداف روشنایی باغ را می توان به چهار دسته اصلی تقسیم کرد .
امنیت
هدف اصلی و اولیه، افزایش امنیت محوطه است. این شامل روشن کردن محیط های پیرامونی، ورودی ها ، درب ها ، پنجره ها و هرگونه ” نقطه کور” یا تاریک در باغ است که می تواند پناهگاهی برای افراد غیرمجاز باشد .
ایمنی
این هدف بر جلوگیری از حوادث و آسیب های فیزیکی متمرکز است. نورپردازی ایمنی باید تمام مسیرهای پیاده روی، پله ها، لبه های استخر، اختلاف سطح ها و موانع بالقوه را به وضوح روشن کند. هدف در اینجا، ایجاد دید کافی برای تردد ایمن در شب است.
زیبایی سازی باغ
اینجاست که هنر نورپردازی وارد می‌شود. هدف، استفاده از نور برای “جان دادن” به باغ، همانطور که در مقدمه ذکر شد، است. این شامل برجسته کردن ویژگی های زیبای باغ مانند درختان خاص، مجسمه ها، آبنما ها، یا بافت دیوار های سنگی است. با استفاده از تکنیک های مختلف می توان درام و عمق بصری ایجاد کرد.
کاربردی بودن
هدف چهارم، افزایش قابلیت استفاده از فضای باغ در ساعات شب است. اگر قصد دارید در شب از فضای نشیمن بیرونی، آلاچیق یا محوطه باربیکیو استفاده کنید، نیاز به نور کافی و کاربردی دارید که نه آنقدر روشن باشد که آزاردهنده باشد و نه آنقدر تاریک که انجام فعالیت ها را مختل کند .
انتخاب رنگ نور مناسب برای باغ
یکی از تخصصی ترین و در عین حال تأثیرگذار ترین جنبه های نورپردازی، انتخاب پارامتر های فنی نور است. این انتخاب مستقیماً بر اتمسفر و کارایی فضا تأثیر می گذارد و اغلب توسط غیرمتخصصان نادیده گرفته می شود.
دمای رنگ نور
دمای رنگ نور که با واحد کلوین سنجیده می شود، حس ” گرمی” یا ” سردی ” نور را تعیین می کند .
نور گرم
این نور دارای زمینه رنگی زرد و نارنجی، شبیه به نور شمع یا لامپ های رشته ای قدیمی است. این دمای رنگ برای ایجاد فضایی دنج، آرامش بخش و صمیمی ایده‌آل است. در باغ و ویلا ، نور گرم بهترین گزینه برای فضا های نشیمن، آلاچیق ها ، و برجسته کردن متریال های طبیعی مانند چوب ، آجر و سنگ است.
نور طبیعی
این نور سفیدتر و متعادل‌تر است و به نور روز در سایه شباهت دارد. این گزینه یک انتخاب خوب برای روشنایی عمومی و کاربردی است، جایی که تشخیص رنگ اهمیت دارد اما همچنان نمی خواهیم فضا بیش از حد استریل و سرد به نظر برسد.
نور سرد
این نور دارای زمینه آبی است و بسیار روشن و پرانرژی به نظر می رسد. نور سرد معمولاً برای فضاهای صنعتی، پارکینگ‌ها و روشنایی امنیتی با شدت بالا استفاده می‌شود. در نورپردازی باغ ، استفاده از نور سرد معمولاً توصیه نمی شود، زیرا می‌تواند فضایی سرد، بیمارستانی و غیرطبیعی ایجاد کند و باعث می شود پوشش گیاهی بی روح به نظر برسد.
لومن و لوکس لازم برای باغ
این دو مفهوم اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند. لومن به میزان کل نور ساطع شده از منبع نوری (چراغ) اشاره دارد. این عدد نشان‌دهنده “قدرت” خام چراغ است. لوکس به میزان نوری که به یک سطح مشخص (مثلاً سطح زمین یا دیوار) می‌رسد، گفته می‌شود (یک لوکس برابر با یک لومن بر متر مربع است). این همان چیزی است که چشم ما به عنوان “روشنایی” درک می کند.
میزان استاندارد برای باغ و ویلا
یک پروژکتور با لومن بالا می‌تواند لوکس کافی را در فاصله‌ای دور تأمین کند. برای انتخاب صحیح، باید بدانیم به چه میزان لوکس نیاز داریم. به عنوان یک قانون کلی ، مسیر های پیاده روی به ۲۰ تا ۵۰ لوکس ، فضا های نشیمن به ۵۰ تا ۱۰۰ لوکس، و نورپردازی تاکیدی برای یک مجسمه ممکن است به ۲۰۰ لوکس یا بیشتر نیاز داشته باشد. بنابراین، به جای تمرکز صِرف بر “وات” پروژکتور، باید به ” لومن ” خروجی آن و میزان ” لوکس ” مورد نیاز بر روی سطح هدف توجه کرد.
استفاده از سیستم هوشمند روشنایی در باغ
در عصر مدرن، سیستم روشنایی باغ دیگر نباید به یک کلید روشن و خاموش ساده محدود شود. هوشمند سازی سیستم روشنایی، ضمن افزایش چشمگیر راحتی، به بهینه سازی مصرف انرژی و ارتقای سطح امنیت کمک شایانی می کند. پروژکتور های ال ای دی، به دلیل ماهیت الکترونیکی خود، به راحتی با این سیستم ها یکپارچه می شوند.
فتوسل
ساده ترین سطح هوشمندسازی، استفاده از سنسور های نور محیطی ( فتوسل) است. همانطور که اشاره شد، پروژکتور ال ای دی ها را باید جوری کنیم که در هنگام تاریکی به صورت خودکار روشن شوند و در سپیده دم خاموش گردند. این کار امنیت دائمی را بدون نیاز به دخالت انسان فراهم می کند.
سنسور های حساس به حرکت
استفاده از سنسورهای حرکتی (Motion Sensors) است. این سنسورها می‌توانند به پروژکتورهای امنیتی متصل شوند تا چراغ‌ها فقط در صورت تشخیص حرکت روشن شوند. این عمل هم به عنوان یک عامل بازدارنده قوی برای مزاحمان عمل می‌کند و هم در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌نماید، زیرا چراغ‌ها تمام شب روشن نیستند.
ایجاد زیر ساخت برای تامین برق پایدار
مهم‌ترین و در عین حال پرچالش‌ترین بخش اجرای سیستم روشنایی باغ، ایجاد یک زیرساخت الکتریکی ایمن، پایدار و بادوام است. این مرحله باید با دقت فراوان و ترجیحاً توسط یک متخصص برق انجام شود، زیرا هرگونه کوتاهی در این بخش می‌تواند منجر به خطرات جانی (برق‌گرفتگی) و مالی (آتش‌سوزی یا سوختن مکرر تجهیزات) شود. به طور کلی دو رویکرد اصلی برای تامین برق در باغ وجود دارد: سیستم‌های ولتاژ بالا (۲۲۰ ولت) و سیستم‌های ولتاژ پایین (۱۲ یا ۲۴ ولت). سیستم ۲۲۰ ولت، مشابه برق شهری، قدرت انتقال برق در فواصل طولانی را دارد اما نیازمند کابل‌کشی‌های بسیار تخصصی، عمیق (حداقل ۶۰ سانتی‌متر زیر خاک) و استفاده از اتصالات و جعبه تقسیم‌های کاملاً ضد آب (IP67 یا IP68) است.
استفاده از محصولات IPدار و گارانتی دار
تجهیزات روشنایی باغ و ویلا به طور دائم در سخت‌ترین شرایط محیطی قرار دارند. این محصولات باید در برابر تغییرات شدید دما، تابش مستقیم خورشید (اشعه UV)، رطوبت و از همه مهم تر، نفوذ آب و جامدات مقاومت کنند. به علت در معرض باران و گرد و خاک بودن دائمی، احتمال ورود آب و گرد و غبار به داخل بدنه چراغ بسیار بالاست. نفوذ کوچکترین رطوبت به بخش‌های الکترونیکی می‌تواند منجر به اتصال کوتاه، سوختگی درایور، کاهش عمر ال ای دی و در موارد شدیدتر، خطر برق‌گرفتگی شود.
اهمیت وجود درجه آی پی
تمام محصولات روشنایی فضای باز باید دارای درجه حفاظت باشند. کد IP (Ingress Protection) یک استاندارد بین‌المللی است که با دو عدد مشخص می‌شود. عدد اول (از ۰ تا ۶) مقاومت در برابر نفوذ جامدات (گرد و خاک) و عدد دوم (از ۰ تا ۸) مقاومت در برابر نفوذ مایعات (آب) را نشان می‌دهد. برای پروژکتورها، وال واشرها و چراغ‌های پایه‌دار که در معرض بارش مستقیم باران و شستشو هستند، حداقل IP65 الزامی است (۶: حفاظت کامل در برابر گرد و غبار / ۵: حفاظت در برابر پاشش آب با فشار از هر جهت). برای چراغ‌های دفنی که ممکن است در آب غوطه‌ور شوند، IP67 یا IP68 مورد نیاز است.
گارانتی معتبر
علاوه بر IP، به دلیل شرایط سخت کاری و احتمال بالای خرابی در صورت عدم کیفیت ساخت، این محصولات باید گارانتی بلند مدت داشته باشند. گارانتی (معمولاً ۲ تا ۵ ساله) نشان‌دهنده اطمینان سازنده از کیفیت آب‌بندی، درایور و چیپ ال ای دی است و سرمایه‌گذاری شما را در برابر سوختگی و خرابی‌های زودهنگام محافظت می‌کند.
جمع بندی
تامین روشنایی برای باغ و ویلا، فرآیندی چندلایه است که ترکیبی از دانش فنی، درک هنری و انتخاب هوشمندانه محصولات را می‌طلبد. انتخاب محصولات کلیدی مانند پروژکتورهای ال ای دی به دلیل بهره وری انرژی و طول عمر بالا، چراغ های پایه‌دار برای تعریف مسیر ها، و وال واشر ها برای جلوه‌های معماری، اسکلت اصلی سیستم را تشکیل می‌دهند.
با مطالعه این مقاله، شما با شناختی نسبی در مورد محصولات روشنایی مناسب نورپردازی باغ و ویلا آشنا شدید و ویژگی‌های آنها به منظور تامین نور مورد نیاز محیط های مختلف باغ را متوجه شدید. هم اکنون می توانید، خودتان اقدام به تهیه این نوع محصولات از فروشگاه ها و سایت های معتبر بنمایید.