باملینا _ خدمات توریستی: استان سیستان و بلوچستان آب و هوای متفاوت و منحصر به فردی دارد.
همین آب و هوای متفاوت دلیل وجود انواع و اقسام دیدنی های ناب در این منطقه است. در زیر به جاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان که در شهر هش یا اطراف این شهر بزرگ واقع شده اند اشاره می کنم.
یکی از شهرهای جذاب و دیدنی استان پهناور سیستان و بلوچستان به نام هش معروف است. شهر هش مملو از شالیزارهای برنج، نخل های مغرور، باغ های پر از میوه های آب و هوای سرد و همچنین باغ هایی است که میوه های گرمسیری پرورش می دهند.
علاوه بر رودخانه های روان، در کنار روستاهای سرسبز و دلفریب در سمت کویر. استان شگفت انگیز سیستان و بلوچستان مجموعه ای از تضادها و شگفتی های طبیعت است، شهر هش در مرکز این استان پر از شگفتی قرار دارد.
شهر جذاب هش در ۱۸۰ کیلومتری شهر زاهدان قرار دارد. در لغت نامه دهخدا معنی لغوی کش را به عنوان هوای خوب نوشته است.
جاذبه های گردشگری هاش
قلعه حیدرآباد هاش
این قلعه در سال ۱۹۲۰ میلادی (۱۲۹۹ هجری شمسی) همزمان در اواخر دوره قاجاریه توسط شخصی به نام عیدوخان ساخته شد و تا سال ۱۳۰۷ هجری قمری به عنوان محل سکونت آن مرد و خانواده اش مورد استفاده قرار می گرفت.
همچنین نیروهای انگلیسی به رهبری ژنرال دایر که در سال ۱۲۹۵ به بهانه همکاری سرداران بلوچ با نیروهای آلمانی به بلوچستان حمله کردند، از این قلعه به عنوان انبار آذوقه و مهمات استفاده کردند.
بیشتر مصالح به کار رفته در قلعه شامل خشت خام و کاه است و برج ها و طاق های هلالی زیبایی وجود دارد که توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت شده است.
قلعه ایرندان
این بنا در روستای ایرندگان و در ۶۵ کیلومتری شهر هش واقع شده است.
قدمت ساخت این قلعه به دوره قاجاریه، عناصر تزئینی و نوع آنها برمی گردد، تنها بر روی پوشش دیوارهای قلعه و اطراف درها آثاری از تزئینات مانند نقش گره های چینی دیده می شود.
غار گواتامک
این غار در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شهر هش و در بخش ایرندگان قرار دارد.
ورودی این غار حدود یک متر قطر دارد. انتهای این غار به طول حدود ۱۰۰ متر به غاری باریک اما طولانی در دل کوه ختم می شود.
غار چاهک
غار چاهک در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی هش و در ارتفاع ۱۸۹۶ متری قرار دارد. آب چشمه غار مرغوب بوده و آب روستای چاهک را تامین می کند. در اطراف غار گیاهانی مانند زرشک، زرشک، انجیر وحشی، پونه کوهی، خار، خزه و سرخس وجود دارد و مناظر زیبا، مناظر منحصر به فرد و آبشارهای زیبا وجود دارد.
کوه تفتان هاش
برای دیدن کوه تفتان باید ۳۵ کیلومتری شمال شرقی شهر هش رفت.
در این مکان یکی از جاذبه های گردشگری کاس منتظر شما خواهد بود. کوه تفتان دارای سه قله معروف و شناخته شده است که دو قله از این سه قله به چیل تن و تفتان معروف هستند.
کوه تفتان که مرتفع ترین قله است، ۴۰۵۰ متر ارتفاع دارد و اوج هیجان و زیبایی را در خود جای داده است.
در بالای این قله آتشفشانی، دود متشکل از بخار آب به همراه خاک تا گاز گوگرد را مشاهده خواهید کرد. قله ای سفید پوشیده از برف و تذهیب دور آن با ذره ای از گرد و غبار گوگرد که تصویری تمیز می ساخت.
حرم مرتضی علی
زیارتگاه مرتضی علی زیارتگاه منسوب به مرتضی علی با توجه به نوع معماری به دوره تیموری-صفوی منسوب است و در دو کیلومتری شرق میدان معلم شهر هش، ۵۰۰ متری جاده آسفالته قدیم هش و ۳.۵ کیلومتری قلعه حیدرآباد واقع است. حومه شرقی هش در حدود ۵۰۰ متری جاده آسفالته قدیم هش به سراوان در کنار تپه ای به همین نام واقع شده است.
این بنا دارای پلان مربع و گنبدی است که بر روی گوشواره ها و طاق های زیبایی ایجاد شده است. داخل بنا با گچ پوشانده شده و دارای ۱۰ طاق نما و محراب است. و در کنار بقعه نیز مکانی برای استفاده زائران تعبیه شده است.
مناظر در هاش
مسجد جامع هش
مناره مسجد جامع هش مربوط به دوره قاجاریه است. این اثر در تاریخ ۱۵ خرداد ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این بنا از معماری سنتی ایرانی الهام گرفته شده است. مناره از نوع استوانه ای منفرد مارپیچ است که بدنه ای دراز و کشیده دارد. این مناره با آجرهای سخت و بادوام ساخته شده است که با آجرهای فشرده و چسبانده شده به هم پوشیده شده است.
چشمه آب معدنی
این چشمه در مسیر جاده هش – زاهدان و در شمال غربی کوه تفتان قرار دارد. آب این چشمه دارای خواص آبهای معدنی از آبهای جوی و آتشفشانی تازه تشکیل شده است و در دسته آبهای سولفات کلسیم با منیزیم ولرم قرار می گیرد.
سرو زربین سنگان
اثر طبیعی ملی زربین سنگان در ۴۵ کیلومتری شهر هش قرار دارد و ارتفاع آن حدود ۳۰ متر و قطر تنه درخت سه متر است.
زرتشتیان احترام خاصی برای سرو قائل بودند به همین دلیل این درختان را به عنوان موبدان زرتشتی کاشتند و پس از اسلام برای اینکه این درخت از بین نرود مردم منطقه آن را درخت میرعمر نامیدند و بعدها به نام سول نامگذاری شد.