باملینا _ خدمات توریستی: زهق یکی از شهرستان های استان سیستان و بلوچستان است که قدمتی بسیار قدیمی دارد.
این شهر بخش هایی با قدمت هزار ساله دارد و می تواند یکی از مراکز تاریخی گردشگری استان باشد.
روستاهایی در ایران وجود دارند که قبل از وجود شهرهای زیادی وجود داشته و دارای تاریخ غنی هستند.
وجود چنین روستاهایی باعث ایجاد نوعی گردشگری به نام گردشگری روستایی شد و روستاهای زیادی مقصد این نوع گردشگری شدند.
امروزه که روستائیان با بیکاری دست و پنجه نرم می کنند، گردشگری روستایی می تواند منبع درآمد خوبی برای ساکنان باشد. علاوه بر این، با رشد شهرها و دور شدن مردم از طبیعت، نیاز به گشت و گذار در فضای باز و هوای سالم بیش از پیش احساس می شود.
زیباترین روستای زهک; روستای قلعه نو
روستای کالا نو که قدمتی طولانی دارد بر روی تپه ای بنا شده است. قرار گرفتن روستا بر روی تپه دلیل معروف شدن این روستا به قلعه است.
برخی معتقدند قدمت این روستا به ۱۲۰۰ سال قبل می رسد. اهالی این روستا از دیرباز در روستای مجاور که امروزه به قلعه قدیمی شهرت دارد، زندگی می کردند.
۱۰۰ درصد معماری خانه های قلعه نو قدیمی و از خشت و گل ساخته شده و با همین سبک ویژگی های خود را حفظ کرده است.
معماری سیستان برگرفته از شرایط اقلیمی این منطقه است به طوری که اکثر خانه ها از مصالح سنتی از جمله آب، گل و خشت ساخته شده اند و حتی امروزه نیز تنها ۴۰ درصد روستاهای سیستان از این سبک معماری استفاده می کنند.
در حالی که روستاییان قلعه نو در ساخت خانه های خود ۱۰۰ درصد این سبک معماری را حفظ کرده اند.
با مهاجرت مردم روستا از روستای قلعه قدیم به روستای قلعه جدید، همان معماری را با خود به سکونتگاه جدید آوردند و از مصالح سنتی مانند خشت و گل استفاده کردند.
چون خشت و گل سرما و گرما را در خود نگه می دارد و به دلیل گرمای هوا در روستای کالا نو، استفاده از این نوع مصالح مانع از خروج هوای سرد از خانه می شود.
روستای کالا نو از یک سو در مجاورت کویر و از سوی دیگر در نزدیکی یکی از بزرگترین آب انبارها و یکی از همین چاه ها قرار دارد.
در روستا تختی با آجر وجود دارد که وقتی روی آن مینشینی از یک طرف دشت سیستان و از طرف دیگر چاه نیمربع را میبینی.
اما این ولسوالی نتوانسته روستا را از خشکسالی نجات دهد و مدت زیادی است که کشاورزی و دامداری در روستای قلعه نو رونق ندارد.
ساختار و معماری روستای کالا نو
از شهر سوخته گرفته تا کوه خواجه، دیدنی های سیستان و استان بلوچستان قدمت بالای آن منطقه شگفت انگیز و ناشناخته را نشان می دهد. منطقه ای که به دلایل مختلف تا حد زیادی از دید گردشگران پنهان مانده و به جایگاه اصلی خود در صنعت گردشگری نرسیده است.
همچنین پدیده های طبیعی مانند کوه های مریخی در سواحل جنوبی هر گردشگری را به خود جذب می کند. فرهنگ بومی مردم یکی دیگر از جاذبه های استان است و یکی از بهترین راه های کشف آن روستا گردی است.
روستای کاله نو با آثار تاریخی و معماری منحصر به فرد منطقه شناخته شده است و می تواند برای هر گردشگری با سلیقه های مختلف جذاب باشد.
سفر به این روستا فرصت بسیار خوبی برای آشنایی با فرهنگ مردم محلی، دیدن آثار تاریخی و آشنایی با معماری منطقه، امتحان غذاهای محلی و خرید سوغات محلی است.
قلعه نو تنها روستای سیستان و بلوچستان است که ۱۰۰ درصد معماری خانه های آن قدیمی است. در ساخت بناهای روستا با حفظ ویژگی های قدیمی از خشت و گل استفاده شده است.
معماری سیستان برگرفته از شرایط اقلیمی منطقه است. بنابراین بیشتر ساختمان ها با مصالح سنتی مانند آب، گل و خشت ساخته می شوند. امروزه تنها ۴۰ درصد روستاهای سیستان از این سبک معماری در خانه سازی استفاده می کنند.
این در حالی است که روستاییان قلعه نو ۱۰۰ درصد این سبک معماری را در ساخت خانه های خود حفظ کرده اند.
از دیگر شگفتی های این روستا معماری خانه های آن است که هنوز سبک قدیمی خود را حفظ کرده اند. این خانه ها که از خشت و گل ساخته شده اند سقف های گنبدی دارند.
وجود دریاچه هامون و رودخانه های مختلف در این منطقه باعث افزایش رواناب در فصول خاصی از سال می شود. در گذشته برای جلوگیری از ورود رطوبت به پشت دیوار خانه ها از نوعی خوشه بوته ای به نام «کرته» استفاده می کردند که از نفوذ رطوبت جلوگیری می کرد.
در پشت بام خانه ها دریچه هایی به نام «کولک» یا «بادگیر» وجود دارد و در دیوار آن «سورک» دریچه ای شبیه حرف «ای» انگلیسی ساخته شده که باعث می شود هوای سرد وارد شود و او را کور کند. ، به طوری که باد از پشت بام وارد شده و از سورک خارج می شود.