باملین – خدمات مسافرتی: قلعه لادیز یکی از جاذبه های میرجاو در استان سیستان و بلوچستان است که در منطقه ای نیمه کوهستانی بر فراز تپه ای طبیعی از سنگ آهک و ماسه سنگ در انتهای جنوبی رودخانه لادیز، تپه های کم ارتفاع واقع شده است. عمدتاً از ماسه سنگ و آهک پراکنده در سطح منطقه ساخته شده و ظاهری خشن به آن بخشیده است.رودخانه لادیز که ۱۰ ماه از سال آب دارد و نقش حیاتی در اقتصاد و توسعه منطقه دارد در شمال آن قرار دارد. طرف این اثر جاری است .
آشنایی با قلعه تپه لادیز
در جنوب غربی میرجاوه سیستان و بلوچستان روستایی تاریخی به نام لادیز با یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی به نام قلعه لادیز منتظر حضور گرم شماست. این قلعه با نام های دیگری مانند قلعه اربابا، قلعه اربابی و قلعه تپه لادیز در بین مردم محلی شناخته می شود.
قلعه لادیز به دلیل سکونت افرادی با نام خانوادگی اربابی به قلعه اربابی معروف شد. زمان ساخت این مکان تاریخی دوره اشکانی به نظر می رسد که امروزه تنها ویرانه هایی از این بنای باشکوه باقی مانده است.
قلعه اربابان بر روی صخره ها در حاشیه روستای لادیز ساخته شده است. پی این بنا از سنگ های بزرگ و دیوارهای گلی ساخته شده و قرن ها پابرجا مانده است!
قلعه تپه لادیز از سه طرف به صخره های کوچک منتهی می شود. این قلعه جزو قلعه های دفاعی طبقه بندی شده بود.
این قلعه یکی از معروف ترین بناهای آن روزگار بوده است، زمانی که آب رودخانه در قسمت شمالی قلعه جاری بود، زندگی در این روستا جاری بود. قلعه تپه لادیز در ۱۹ دی ماه ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آدرس قلعه لادیز زاهدان: استان سیستان و بلوچستان – مریاویه – روستای لادیز
این اثر بقایای قلعه‌ای است که بر روی تپه‌ای ماسه‌سنگ در حاشیه رودخانه لادیز به شکل مستطیل در جهت شرقی-غربی ساخته شده بود که اکنون تنها بقایای معدودی از معماری آن باقی مانده است که بر روی یک تراس ماسه‌سنگ تخریب شده است. . قرار داده شده
ویژگی های جالب قلعه لادیز تپه
بناهای کنونی قلعه آسیب های زیادی دیده است، اما از نوع معماری باقی مانده و تعداد اتاق ها و همچنین موقعیت مکانی آن می توان دریافت که در گذشته پر رونق بوده و از اهمیت راهبردی برای منطقه برخوردار بوده است. .
راه دسترسی به قلعه در ضلع جنوبی است که شیب کمی دارد، به نظر می رسد وجود آب کافی و زمین مناسب برای کشاورزی در دوام و رونق قلعه در گذشته موثر بوده است.
سازه های این قلعه با سنگ، خشت و ملات گل ساخته شده است، سنگ در قسمت پایین دیوارها همراه با ملات گل به کار رفته و نوعی سنگریزه درشت و تیره رنگ است که در منطقه موجود است.
قسمت های بالایی دیوارها از خشت بوده و اکنون به دلیل آسیب زیاد، نوع سقف و فرم کامل فضاها را نمی توان تشخیص داد. اما با توجه به قسمت‌های باقی‌مانده، می‌توان فرض کرد که برخی از دروازه‌ها به صورت صلیب ایجاد شده‌اند و با اینکه سطح تراس صاف است، اما تطبیق پذیری آن بر توزیع اتاق‌های قلعه تأثیر گذاشته است.
نکته دیگر در مورد این قلعه وجود چاه (چاله) نسبتا عمیق به قطر حدود ۵ متر است!! در قسمت غربی قلعه قرار دارد که اکنون فروریخته است و با وجود مجاورت با رودخانه کارایی آن مشخص نیست.
همچنین به نظر می رسد که دیواری دفاعی مشابه ساختار خانه ها در اطراف قلعه ساخته شده است که این دیوار در اطراف تراس ذکر شده نیست که بقایای آن درست در لبه صخره یا تراس دیده می شود.
به دلیل تکه تکه شدن تراس ماسه سنگ (سنگ آهک) به دلیل طغیان رودخانه و سایر عوامل طبیعی (شاید زلزله) که قلعه بر روی آن ساخته شده است. این ممکن است یکی از دلایل اصلی رها شدن آن باشد.
سفال تنها ماده فرهنگی متحرک باقی مانده از سطح اثر است که تنوع و تراکم کمی دارد.سرامیک های موجود در سطح و اطراف این اثر را می توان بر اساس نوع پوشش به دو گروه تقسیم کرد: ۱- سفال لعابدار ۲٫ – سرامیک بدون لعاب و دارای روکش گلی.
سفال های لعاب دار تراکم بسیار کمی دارند و در بین نمونه های جمع آوری شده دو نوع سفال دیده می شود که عبارتند از: سفال لعاب لاجوردی با نقش و نگار آبی و خمیر قرمز و سفال با لعاب قهوه ای روشن. این سفال نیز حکاکی شده و رنگ کتیبه سیاه است.
سفال های بدون لعاب متراکم تر و دارای رسوب گل قرمز هستند و از نظر نوع تزیین می توان آن ها را به دو دسته ساده و طرح دار تقسیم کرد، سفال های تزئین شده نیز دو نوع رنگی و طرح دار است.
سفال های منقوش دارای رنگ نقوش بژ روشن بوده و از نیم دایره های موازی تو در تو تشکیل شده است. دوره تاریخی (اشکانی- ساسانی) و دوره میانی و متأخر اسلامی برای این اثر پیشنهاد شده است.